بررسي مقايسه‌اي روايت‌هاي متفاوت تاريخ‌نگاران قرن‌هاي سوم و چهارم هجري از رويدادهاي قفقاز در دو قرن نخست هجري

A Comparative Study on The Different Narrations of Historians in the Third and Fourth Centuries on Caucasus Events

بررسي منابع تاريخي حوزه قفقاز در قرن‌هاي سوم و چهارم هجري نشان مي‌دهد در پاره‌اي روايت‌هاي مربوط به اين منطقه مانند فتح قفقاز، رويداد بلنجر، فتح البيضاء و دامادي خاقان خزر آشفتگي‌هايي وجود دارد. اين پژوهش مي‌كوشد با روش وصفي ـ تحليلي و بر پايه منابع كتابخانه‌اي و با هدف روشن‌تر ساختن تاريخ‌نگاري قفقاز در حوزه خلافت شرقي با بررسي مقايسه‌اي منابع مختلف و آراي پژوهش‌گران حوزه قفقاز با نگاهي تازه به واقعيت اين رويدادها و زمان دقيق آن بنگرد. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه در موارد اختلافي، ترديدي در اصل رويداد در منابع وجود ندارد ولي گاه، خطاهايي در انتساب برخي رويدادها به اشخاص و يا زمان وقوع رويدادها به چشم مي‌خورد كه با بررسي‌هاي دقيق تاريخي مي‌توان آنها را برطرف ساخت.

The study of historical sources of Caucasus domain in the third and fourth centuries illustrates that there is some disorder in some narrations related to this region such as the conquest of Caucasus, the event of Balanjar, the conquest of Baytha and Khaqan e- Khazar. This research tries to have a new look towards the reality of these events and their exact time of happening by taking advantage of descriptive-analytical method of research and the library sources with the purpose of more crystallization of Caucasus historiography in the domain of eastern caliphate as well as the comparative study of different sources and ideas of researchers in the area of Caucasus. This research shows that there is no uncertainty in the event itself considering the existing sources but sometimes there are some errors in regard with the attribution of some events to the individuals or their time of happening which could be removed through the exact historical investigation.