بررسي غلظت سرب، كادميوم ، روي و مس در رسوبات بستر تالاب گندمان با استفاده از شاخص هاي ژئوشيميايي

The concentration of Lead, Cadmium, Zinc and Copper in sediments of Ganduman wetland with geochemical indices

رسوبات، نقش مؤثري در كنترل آلودگي يا پالايش آب اكوسيستم تالابي ايفا مي‌كنند و مانند آرشيوي تاريخي، در ثبت فلزات سنگين هستند. تالاب گندمان يكي از 10 تالاب برتر پرنده ­نگري در ايران است. هدف از اين مطالعه، بررسي شدت آلودگي رسوبات تالاب گندمان به فلزات سنگين سرب، كادميوم، مس و روي مي­باشد. بدين منظور، نمونه­ برداري از رسوبات در تابستان و پاييز سال 1396 به صورت يكبار نمونه­ برداري در نيمه هر فصل، در 12 ايستگاه با در نظر گرفتن قابليت دسترسي و فاصله از محل تخليه فاضلاب شهري و صنعتي به صورت دستي انجام شد. در كل تعداد 36 نمونه رسوب در هر فصل و در كل، 72 نمونه از عمق20 سانتي­متري برداشت و به آزمايشگاه منتقل شدند. غلظت فلزات سرب، روي، كادميوم و مس نمونه­ ها با استفاده از دستگاه جذب اتمي اندازه ­گيري گرديد. ميانگين غلظت سرب، روي، كادميوم و مس در تالاب گندمان، به­ ترتيب 26/34، 61/98 ، 1/25 و 18/75 ميلي­گرم بر كيلوگرم به دست ­آمد. مقايسه ميانگين غلظت فلزات با مقادير استاندارد كيفيت رسوب كانادا براي آب هاي شيرين (ISQG) نشان داد كه ميزان مس و سرب موجود در رسوبات از ميزان استاندارد (ISQG) كمتر است، اما روي نزديك به مرز استاندارد (ISQG) قرار گرفته و كادميوم بيش از ميزان استاندارد (ISQG) است. آلودگي به كادميوم ناشي از مصرف آفت­ كش ­ها و كودهاي كشاورزي در اراضي گسترده كشاورزي در اطراف تالاب گندمان است كه زهاب كشاورزي خود را به اين تالاب سرازير مي­كنند.

Sediments play an effective role in pollution control or water purification of the wetland ecosystem and record heavy metals contamination as an historical archive. Ganduman wetland is one of the top 10 birdwatching wetlands in Iran. This study aimed to to investigate the concentration of lead, cadmium, copper and zinc in Ganduman sediments. For this purpose, sediment samples were collected manually in summer and autumn at 12 stations, one sampling in middle of every season with considering the availability and distance from urban and industrial wastewater disposal sites. In total, 72 sediment samples were taken from a depth of 20 cm and transferred to the laboratory. The concentrations of lead, zinc, cadmium and copper in the sediments were measured by atomic absorption spectrometry. The mean concentrations of lead, zinc, cadmium and copper in the sediments was 26.34, 61.98. 1.25 and 18.75 mg/kg. Comparison of the mean concentrations of metals with Canadian sediment quality guidelines for freshwater sediment (ISQG) values showed that the copper and lead concentration in sediments is lower than (ISQG) standard but Zinc is close to the (ISQG) standard and cadmium is higher than (ISQG) standard. Cadmium contamination can be caused by pesticides and phosphate fertilizers utilization in vast farmland around Ganduman wetland where agricultural effluent into this wetland flows.