اصول اساسي ارزيابي ردپاي آب و چالش‌هاي موجود در ايران

زنجيره عرضه يك محصول به يك كاربر، يك فرايند زماني و مكاني است. اين زنجيره گستره‌اي محلي تا جهاني دارد و در آن، آب مصرف و در نهايت آلوده مي‏‌شود. ردپاي آب يك شاخص چند بعدي است. ردپاي آب مصرف مستقيم و غيرمستقيم آب توسط يك مصرف‏‌كننده يا يك فرايند توليد را بيان و آب آلوده‌شده در زنجيره توليد را توصيف مي‌كند. ارزيابي كامل ردپاي آب در چهار مرحله تعيين اهداف، مرحله محاسبات، ارزيابي پايداري ردپاي آب و تدوين قواعد سياست‌گذاري، انجام مي‌شود. در چارچوب «ارزيابي ردپاي آب» ابتدا بايد اهداف جامع و نهايي مطالعه (ايجاد آگاهي، اصلاح الگوي مصرف، تحقق پايداري يا تصميم‏‌گيري‏‌هاي سياستي) مشخص شود. همچنين بايد مقياس مكاني/زماني و جامعه هدف مورد مطالعه (فرد، محصول يا محدوده جغرافيايي) تعيين شود. در گام بعد رويكرد مطالعه (محاسبه مصرف مستقيم يا غيرمستقيم، ردپاي آبي، سبز يا خاكستري) مشخص مي‌شود. اين مقاله اصول اساسي اين چارچوب و امكان پياده‏‌سازي آن را در ايران بيان مي‏‌كند. ازآنجايي‏كه بدون رعايت اين ساختارها در مطالعات ردپاي آب و محاسبات آب مجازي، نتايج به‏‌دست آمده براي تصميم‌‏گيري‌‏هاي سياستي قابل اتكا نمي‏باشد، در نتيجه امكان برآورد دقيق ردپاي آب يك منطقه به‏‌منظور برنامه‌‏ريزي براي كاهش مصرف آب، وجود نخواهد داشت. بنابراين ضرورت آشنايي با چنين چارچوبي، اهميت پيدا مي‌‏كند.