به‏ كارگيري روش چانه‌‏زني نش نامتقارن جهت تخصيص بهينه منابع آبي مشترك در شرايط ورشكستگي

تحت شرايط كمبود آب ناشي از محدوديت منابع آب و بهره‏‌برداري بي‏‌رويه، مديريت مبتني بر مشخصه‏‌هاي انعطاف‌پذيري، عدالت و پايداري منابع آب مي‌تواند نقش مهمي در جلوگيري از ادامه‌ روند بحران‌زا و كاهش نزاع‌ آب‌بران ايفا ‌نمايد. در اين پژوهش با استفاده تركيبي از مفاهيم ورشكستگي و چانه‏زني نش نامتقارن، به ارائه چارچوب تخصيص بهينه منابع آبي مشترك پرداخته شد. حوضه آبريز اترك شامل استان‌هاي گلستان، خراسان‌‌هاي شمالي و ‌رضوي به‏‌عنوان مطالعه موردي منظور شد. ابتدا به ‏وسيله مدل بهينه‌سازي نش در حالت متقارن و نامتقارن تخصيص آب در اين حوضه صورت پذيرفت، در كنار اين مدل از روش‌هاي متداول در رويكرد ورشكستگي نيز استفاده شد و با مدل چانه‌زني نش مقايسه شد. نتايج نشان داد با لحاظ مفروضات مختلف، مدل چانه‌زني پيشنهادي قادر به پوشش نتايج قوانين ورشكستگي متداول مي‏باشد. همچنين دخيل نمودن پتانسيل آب توليدي در تعيين وزن آب‏‌بران در مدل چانه‌زني نش نامتقارن مي‏‌تواند گام مهمي در جهت تخصيص عادلانه‌‏تر آب باشد و در اين حالت تخصيص آب استان‏‌هاي گلستان و خراسان‌هاي شمالي و رضوي به‏‌ترتيب 138، 902 و 174 ميليون متر مكعب در سال مي‏‌شود. با انجام تحليل حساسيت، نتايج نشان داد، با تغيير وزن نسبي، رتبه درصد تأمين آب آب‏بران دچار تغيير مي‏شود. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه مدل انعطاف‏‌پذير پيشنهادي با فراهم نمودن امكان مذاكره، مي‌تواند ابزار مديريتي كارايي جهت حل مسائل كلان تخصيص منابع آب مشترك به‌‏شمار رود.