جستاري در نقد كتاب تاريخ النقد الأدبي في الأندلس اثر محمد رضوان الدايه‌

خوانشِ نقدي در عرصه هاي گوناگون، ميزان كارايي و تأثيرگذاري متن مورد بررسي را براي مخاطب هويدا مي سازد و ويژگي هاي مثبت و منفي متن را تبيين مي كند، زيرا نگرش نقادانه، خاستگاهي سازنده است كه خلل هاي موجود، كاستي ها و كمبودها را نشان مي دهد. موضوع نقد ادبي در سرزمين اندلس، كم تر مورد توجه ناقدان و تحليلگران ادبي بوده است. شايد دليل اين مسئله، اطلاعات اندك و كاستي منابع نقدي انتشار يافته در اين برهۀ ادبي است تا تصوير شفاف و روشني از آن در ذهن پژوهشگر، نقش ببندد. ازجمله آثاري كه تاريخچۀ نقد ادبي در اين دوران را مورد بررسي قرار داده، كتاب تاريخ النقد الأدبي في الأندلس اثر محمد رضوان الدايه‌، استاد دانشگاه دمشق است. چون اين اثر، در عرصۀ بررسي وضعيت نقد ادبي در دورۀ اندلس پيشگام بوده است، و با وجود نگارش تأليفات فراخ تر و دقيق تر، در خورِ نقد و بررسي است، برآنيم با تكيه بر روش تحليلي ـ توصيفي و با استناد به نمونه هايي از اثر، به ارزيابي كتاب بپردازيم. در روند پژوهش به اين نتيجه رسيديم كه استفاده از منابع معتبر و دست اول و گاهي آثار خطي، تفصيل موضوع و بيان تاريخچۀ نقد ادبي و نظريات و و رويكردهاي نقدي اين دوران، از نقاط قوت اين اثر محسوب مي شود. توجه نكردن به گزينش يك روش تحقيق علمي صحيح و نداشتن ايجاز، اشكالات شكلي، اشتباهات تايپي و نگارشي از نقاط ضعف اين اثر است. اين اثر تنها به تاريخچۀ نقد ادبي در اين دوره و اشاره به نظريات و ديدگاه هاي اديبان و ناقدان از لابه لاي آثار نقدي و بلاغي آنان بسنده كرده و به لايه هاي ژرف تر مسئله، رخنه نكرده است.