طلائع المقارنه‌ في الأدب العربي الحديث در ترازوي نقد

ادبيات تطبيقي از شاخه‌هاي نقد ادبي است. همۀ آثاري را كه تاكنون در اين عرصه منتشر شده است مي ‌توان به طور كلي به چهار دسته تقسيم كرد: دستۀ نخست، آثاري كه مربوط به نظريه‌پردازي در اين عرصه است؛ دستۀ دوم، آثاري است كه نگارنده عملاً به تطبيق بين مباحثي در ادبيات زباني با زبان ديگر مي پردازد؛ و دستۀ سوم، آثاري است كه پژوهشگر اثر خويش را آميخته اي از دو نوع پيش تنظيم مي كند، يعني كتاب او شامل بخش نظريه ‌پردازي و بخش تطبيق است؛ دستۀ چهارم آثاري است كه نگارنده براساس پژوهش هاي خويش، با طرح ادبايي و آثاري از آنان، گزارش مبسوطي ارائه مي دهد و درمورد محتواي هركدام نقد و نظر دارد. كتاب عصام بهي، از نوع چهارم است. در اين نوشتار نگارندۀ اين سطور، براي نقد و بررسي اين كتاب، پس از بررسي ساختاري و محتوايي و توجه به اصطلاحات تخصصي موجود، بررسي تناسب اثر با اهداف نگارنده و تناسب محتوا با عنوان و فهرست و تناسب كتاب با تدريس در دانشگاه و روزآمدي اطلاعات و ارجاع به منابع معتبر و سنجش كتاب از حيث نوآوري و امانت داري نگارندۀ آن و يافتن ويژگي‌هاي برتر و كاستي‌ها، مطالبي ارائه داده است. از نتيجۀ اين پژوهش برمي‌آيد كه پس از عملي ساختن پيشنهادها و اصلاحات لازم، با توجه به ساختار و نگرش دقيق به پيشگامان عرصۀ ادبيات تطبيقي و تمييز بين موازنه و مقارنه، اين اثر به منزلۀ يك منبع كمك درسي در دوره‌هاي تحصيلات تكميلي در درس نقد ادبي مفيد است.