بررسي مدل عِلّي گرايش به رفتار پرخطر نوجوانان بر اساس باورهاي فراشناختي و سبك‏هاي هويت با ميانجي‌گري افكار منفي تكرار شونده و تاب‌آوري

هدف: شيوع رفتارهاي پرخطر در جوامع يكي از موارد جدي تهديد‌كننده سلامت است. بنابراين، هدف از اين پژوهش بررسي مدل عِلّي گرايش به رفتار پرخطر نوجوانان بر اساس باورهاي فراشناختي و سبك‏هاي هويت با ميانجيگري افكار منفي تكرار شونده و تاب‏آوري بود. روش شناسي: روش پژوهش توصيفي و از نوع همبستگي است. جامعه آماري اين پژوهش كليه دانش‏آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر كرج بودند. 360 نفر از اين‏ افراد بر اساس ديدگاه كلاين و به شيوه نمونه‏گيري دسترس انتخاب‌ شدند. نمونه پژوهش به مقياس‌هاي خطرپذيري نوجوانان ايرانيِ زاده محمدي، احمد‌آبادي و حيدري، باورهاي فراشناختيِ كارترايتهاتون و ولز، سبك‌هاي هويتِ برزونسكي و همكاران ، افكار تكرار شوندهِ مك‌اوي، مولدز و ماهوني(2014) و تاب‌آوريِ كانر و ديويدسون(2003) پاسخ دادند. يافته‏ها: نتايج نشان داد كه بين باورهاي فراشناختي و سبك هويت هنجاري، هويت سردرگماجتنابي و افكار منفي تكرار شونده با گرايش به رفتار پرخطر نوجوانان رابطه مثبت و معناداري وجود دارد. همچنين يافته‌ها نشان داد كه بين هويت اطلاعاتي، تعهد هويت، تاب‌آوري با گرايش به رفتار پرخطر نوجوانان رابطه منفي و معناداري وجود دارد. افزون بر اين، نتايج مدل‌يابي علّي معادلات ساختاري نشان داد كه باورهاي فراشناختي و سبك‏هاي هويت به طور مستقيم و غيرمستقيم با ميانجيگري افكار منفي تكرار شونده و تاب‌آوري با گرايش به رفتار پرخطر رابطه دارند. نتايج نشان داد كه بين باورهاي فراشناختي و سبك هويت هنجاري، هويت سردرگم اجتنابي و افكار منفي تكرارشونده با گرايش 0/01 P به رفتار پرخطر نوجوانان رابطه مثبت و معناداري وجود دارد 0/01 P. همچنين يافته ها نشان داد كه بين هويت اطلاعاتي، تعهد هويت، تاب آوري با گرايش به رفتار پرخطر نوجوانان رابطه منفي و معناداري وجود دارد. افزون بر اين، نتايج مدل يابي علّي معادلات ساختاري نشان داد كه باورهاي فراشناختي و سبك هاي هويت به طور مستقيم و غيرمستقيم با ميانجيگري افكار منفي تكرارشونده و تاب آوري با گرايش به رفتار پرخطر رابطه دارند. بر اساس يافته هاي پژوهش افكار منفي تكرارشونده و تاب آوري مي توانند در رابطه بين باورهاي فراشناختي و سبك هاي هويت با گرايش به رفتار پرخطر نقش ميانجي داشته باشند. مدل ارزيابي شده از برازندگي مطلوبي برخوردار است و گام مهمي در جهت شناخت عوامل مؤثر بر گرايش به رفتارهاي پرخطر در نوجوانان است.