تأثير تغيير كاربري اراضي/پوشش بر رواناب سطحي در حوزه‌ آبخيز دويرج استان ايلام با استفاده از مدل SWAT و GIS

امروزه به دليل افزايش رشد جمعيت، اقدامات مديريتي نادرست و عدم نظارت بر روند تخريب پوشش اراضي سبب شده بسياري از حوزه‌هاي آبخيز در معرض تخريب شديد قرار گيرند كه اين امر خود منجر به افزايش رواناب و رسوب مي‌گردد. در اين مطالعه، هدف بررسي تأثير تغيير كاربري اراضي/پوشش بر نوسانات آب‌هاي سطحي در حوزه آبخيز دويرج بود. به‌منظور تهيه نقشه‌هاي كاربري اراضي/پوشش از تصاوير ماهواره لندست مربوط به سه سال 1373، 1384 و 1393 استفاده شد. براي مدل‌سازي بارش_رواناب از مدل رايانه‌اي SWAT استفاده گرديد؛ سپس با استفاده از نرم‌افزار SWAT_CUP كارايي مدل افزايش يافت. بررسي عملكرد مدل با استفاده از آماره‌هاي NS،R2، P_FACTOR و R_FACTOR صورت گرفت. پس از انجام واسنجي و اعتبارسنجي مقادير اين ضرايب به ترتيب براي دوره واسنجي برابر 58 /0، 60 /0، 81 /0، 87 /0 و براي دوره اعتبارسنجي مدل برابر 56 /0، 57 /0، 81 /0 و 89 /0 به دست آمد. بررسي ميزان رواناب سالانه نشان داد تغيير كاربري جنگل و مرتع به زمين باير از سال 1373 تا 1393 موجب افزايش رواناب خروجي از مقدار91/ 3 تا 85 /5 مترمكعب بر ثانيه در حوضه شده است.