امكان نگهداري بذر گونۀ مرتعي چاودار كوهي .Secale montanum Guss در شرايط فراسرد (Cryopreservation)

چاودار كوهي (Secale montanum Guss.) گياهي چندساله است و رويشگاه آن اغلب در اراضي شيب‌دار و ارتفاعات مي‌باشد. چراي مفرط و بي‌رويه دام، تبديل مراتع به زراعت و تغييرات شديد آب و هوايي از عوامل خطرساز براي بقاي اين گونه مي‌باشد. از آنجاييكه چراي مفرط باعث محدوديت‌ در تكميل چرخه زندگي گياه شده، ميزان زاد‌آوري از طريق بذر در عرصه‌هاي طبيعي كاهش يافته و موجب حذف اين گونه ارزشمند از پوشش گياهي كشور در آينده خواهد بود. بنابراين نگهداري بلندمدت بذر گياه اين امكان را فراهم مي‌سازد تا در صورت تهديد و از بين رفتن اين گونه، نسبت به احيا، تكثير و استقرار آن در عرصه‌هاي منابع طبيعي اقدام نمود. به‌منظور بررسي امكان نگهداري بلند‌مدت بذر اين گونه در شرايط فراسرد (C °196)، بذرها از رويشگاه طبيعي آن جمع‌آوري شد. براي ذخيره‌سازي بذر در برودت (C °196) ازت مايع، از سه پيش تيمار Desiccation (آبگيري)، PVS2 (ويتريفيكاسيون) و 30 درصدGlycerol همراه با شاهد، استفاده شد. بذرهاي تيمار شده به مدت يك‌هفته، يك‌ ماه و يك‌ سال درون ازت مايع نگهداري شدند. تعدادي از صفات مرتبط با جوانه‌زني و استقرار بذر، بعد از خروج از ازت مايع، در شرايط آزمايشگاه، گلخانه و عرصه‌ مورد بررسي قرار گرفت. نتايج آزمايشگاه نشان داد كه بذر چاودار كوهي قابل نگهداري در شرايط فراسرد بوده و بهترين تيمار، تيمارDesiccation يا آبگيري با ميانگين جوانه‌زني 88 درصد براي يك سال ذخيره‌سازي بذر در شرايط فراسرد بود. در شرايط گلخانه و عرصه طبيعي نيز با اينكه درصد استقرار بذرهاي شاهد و فراسردي بالا نبود ليكن نتايج نشان داد كه بذرها در همه تيمارهاي فراسردي در شرايط گلخانه و عرصه نيز مستقر شدند.