برساخت‌هاي اصولي قاعده كلامي «افعال الله معلّلة بالاغراض» يا عدم صدور لغو از خداوند

بسياري از علوم، اعتبار و حجيت خود را از ديگر علوم گرفته‌اند. اصول نيز دانشي است كه در اعتبار و حجيت آن، علم كلام و قواعد آن تأثير بسزايي دارد. بسياري از قواعد كلامي در مباحث مختلف اصولي مورد استفاده قرار گرفتهاند. قاعده «افعال الله معللٌة بالاغراض» كه في نفسه قاعدهاي عقلي است: آيات 38 و 39 سوره دخان «وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَينَهُما لاعِبِينَ ما خَلَقْناهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يعْلَمُون» نيز مؤيد آن است. در اين نوشتار پس از بيان ديدگاه‌هاي متكلمان در خصوص اين قاعده و اشاره به نظرات مفسران درباره آيات، موارد تأثير آن در مباحث اصولي به تفكيك بيان شده و مشخص مي‌گردد كه در هريك از مباحث الفاظ، ملازمات عقليه، مباحث حجت و اصول عمليه چه تأثيري داشته است به نحوي كه ميتوان آن را به عنوان پيش‌فرض يا يكي از مبادي تصديقي مسائل علم اصول به حساب آورد.

No abstract