عنوان مقاله :
سير تحول نظريه تمدن در انديشه معاصر مسلمين
پديد آورندگان :
مريجي، شمس الله دانشگاه باقرالعلوم عليه السلام، قم، ايران , فاضل قانع، حميداله دانشگاه باقرالعلوم عليه السلام، قم، ايران
كليدواژه :
تمدن , فرهنگ , جامعه مسلمان , انديشه معاصر , مسلمين مدرنيته , مطالعات تمدني
چكيده فارسي :
دور شدن جامعه مسلمان از دوران رشد و شكوفايي تمدني، پس از رويارويي مسلمانان با مدرنيته و تمدن غربي، آنان را به انديشه‌ورزي ژرف و فراگير درباره سازكار ورود دوباره جامعه مسلمان به چرخه تمدن واداشت. نظريه‌پردازي تمدني انديشمندان مسلمان در دو سده گذشته، فراز و فرود بسياري داشته و رويكردهاي كاملاً متفاوتي را فرا روي جامعه مسلمان قرار داده است. چيستي، چگونگي و چرايي اين تحولات نظري، مسئله‌اي است كه در اين پژوهش با روش تحليل محتواي كيفي، بررسي شده است تا از رهگذر برجسته‌سازي ضعف‌ها و قوت‌هاي مهم‌ترين ديدگاه‌هاي تمدني، زمينه مناسبي براي افزايش كارآمدي نظريه تمدن در انديشه معاصر مسلمين فراهم آورد. تحولات نظريه تمدن در انديشه معاصر مسلمين، با محوريت سه مسئله مشخص و متمايز، قابل بررسي است: مسئله عقب‌ماندگي، مسئله هويت ديني و مسئله پيشرفت. امروزه هيچ‌يك از ديدگاه‌هاي نظري انديشمندان مسلمان درباره تمدن، نتوانسته است با كم‌رنگ كردن يا از ميان برداشتن ديدگاه‌هاي همسان و متناظر، به گفتمان مسلط تبديل شود؛ اما آشنايي با ضعف‌ها و قوت‌هاي هريك از آنها، مي‌تواند نظريه تمدن را در جامعه مسلمان از غنا و كارآمدي بيشتري بهره‌مند كند.
چكيده لاتين :
No abstract
عنوان نشريه :
مطالعات فرهنگي اجتماعي حوزه
