بازانديشي در كاركرد كتابخانه‌هاي عمومي از منظر حوزه عمومي يورگن هابرماس

هدف: شناسايي عوامل پيش روي تبديل كتابخانه‌هاي عمومي به مراكز اجتماعي هدف اين پژوهش است، اين كه كتابخانه‌هاي عمومي چگونه مي‌توانند بر اساس نظريه‌‌ حوزه‌ عمومي يورگن هابرماس، به‌عنوان مكاني براي استفاده‌ه‌ دائم و روزمره و محلي براي ملاقات شهروندان با يكديگر، اظهارنظر و كسب اطلاعات و معلومات در زمينه‌هاي گوناگون تبديل شوند. روش: اين مطالعه به‌روش كتابخانه‌اي و با رويكردي تحليلي انجام شد. متون مربوط به كاركردهاي اجتماعي كتابخانه‌هاي عمومي، مطالعات موجود در حيطه‌ كتابخانه‌هاي عمومي و حوزه‌ عمومي و ارتباط بين اين دو مفهوم، مرور شد. براي اطمينان از انجام جست‌وجوي دقيق، از تكنيك زنجيره‌ استنادي نيز بهره‌جويي شد، به ‌اين معنا كه پس از بازيابي پژوهش‌هاي مرتبط، و بارگيري و مطالعه‌ آن‌ها، با مراجعه به فهرست منابع هر مقاله، چنانچه مآخذي بنا به هر دليلي در پايگاه‌هاي اطلاعاتي بازيابي نشده بودند، با جستجوي عنوان مقاله و نام پژوهشگر(ان) جستجو، بازيابي و بررسي شد. يافته‌ها: چشم‌انداز حوزه عمومي در كتابخانه‌ها مي‌‌تواند بر نحوه‌‌ مشروعيت‌بخشي به مسائل و امور اجتماعي، و از راه‌هاي عادلانه محقق شود. يك چارچوب حوزه عمومي، قادر است به‌عنوان روشي مؤثر براي بيان ارزش‌ها و جايگاه سياسي و اجتماعي اين كتابخانه‌ها استفاده شود. كتابخانه‌هاي عمومي مي‌توانند سه عرصه‌ه‌ گفتماني شامل حاكميت، مشروعيت‌بخشي، اشتراكات و يكپارچگي در حوزه عمومي را نمايش دهند. اين عرصه‌ها قادر خواهند بود كه ارتباطي دوسويه بين كتابخانه و جامعه برقرار نمايد. مرور مطالعات انجام‌شده نشان مي‌دهد كه پژوهش‌هاي مربوطه را مي‌توان به دو دسته‌‌ موضوعي تقسيم كرد 1) ادبياتي كه چگونگي عملكرد كتابخانه‌ها به‌عنوان زيرساخت حوزه عمومي را بررسي كرده‌اند؛ 2) ادبياتي كه كتابخانه‌هاي عمومي را يك حوزه عمومي سنجيده، اگر انتظار داشته باشيم كه كتابخانه در هياهوي نفوذ شبكه‌هاي اجتماعي، مشكلات و معضلات زندگي، همچنان بتواند جامعه‌ه‌ بالفعل را حفظ، و جامعه‌ه‌ بالقوه را به خود جذب كند، بايد توانايي نفوذ به بطن زندگي مردم را در خود پرورش دهد، تا جامعه را جزئي لازم براي بقاي خود بدانند. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌ها، لازم است قبل از اينكه كتابخانه‌هاي عمومي به‌صورت عملياتي و كاربردي، با كاربست نظريه حوزه عمومي يورگن هابرماس به مراكز اجتماعي تبديل شوند، نخست از‌لحاظ نظري و پژوهشي، مطالعات متمركزي انجام شود و به يك الگوي واحد و مشترك دست يافت، سپس بر اساس آنچه كه به‌دست‌آمده يك مدل عملياتي ارائه شود تا در نهايت، كتابخانه‌هاي عمومي به مكاني براي استفاده‌ه‌ دائم، روزمره و محلي براي ملاقات شهروندان با يكديگر و همچنين برقراري ارتباط، تبادل عقيده، به اشتراك‌گذاري اطلاعات، اظهارنظر، كسب اطلاعات، معلومات و دانش در زمينه‌هاي گوناگون تبديل شوند.