ارزيابي الگوي توزيع مكاني هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند‌حلقه‌اي (PAHs) و آلكان-هاي نرمال بر اساس غلظت و منشا در رسوبات سطحي تالاب شادگان، استان خوزستان

تالاب شادگان به عنوان بزرگترين تالاب ايران همواره در معرض ورود هيدروكربن‌ها از طريق ورودي‌هاي اصلي تالاب شامل رودخانه جراحي، جزرومدهاي خليج فارس از پايين دست، ته نشست اتمسفري و نشت احتمالي از خطوط انتقال نفت مي باشد. با توجه به اهميت، گستردگي تالاب و تعدد منابع انتشار هيدروكربن‌ها در آن، هدف از اين مطالعه پهنه‌بندي هيدروكربن‌ها بر اساس غلظت و منشا آنها با استفاده از روش‌هاي زمين آماري مي باشد. نمونه هاي رسوب سطحي در عمق 50 سانتيمتري از بستر تالاب در 202 نقطه به روش سيستماتيكتصادفي برداشت شدند. آناليز هيدروكربن ها با استفاده از دستگاه GC–MS انجام شد. نقشه‌هاي پهنه بندي غلظت و منشا تركيباتPAH بر اساس غلظت‌كل اين تركيبات و نسبت MP/P و آلكان‌هاي نرمال به ترتيب بر اساس غلظت كل آلكانهاي نرمال و شاخص CPI تهيه شدند. براي تهيه نقشه هاي توزيع مكاني از روش‌ كريجينگ معمولي استفاده ‌شد. در ابتدا نرماليته داده ها با استفاده از آزمون كولموگروف اسميرنوف بررسي شد. به منظور تحليل ساختار مكاني از واريوگرام استفاده شد. براي ارزيابي دقت تخمين‌گر و بررسي خطاي درون‌يابي از روش‌هاي اعتبار سنجي متقاطع استفاده شد و خطاي برآورد با استفاده از شاخص‌ آماري ريشه‌ي ميانگين مربعات خطا ((RMSE محاسبه شد. براي ترسيم واريوگرام و تهيه نقشه‌هاي پهنه بندي، از نرم افزارهاي GS+ وArc GIS استفاده شد. نتايج پهنه بندي بر اساس غلظت و منشا هيدروكربن ها وجود غالبيت منشاء پتروژنيك در رسوبات سطحي سر‌تا‌سر منطقه را نشان مي‌دهند. در مطالعه حاضر، 90 درصد منطقه مطالعاتي تحت تاثير ورودي هاي نفتي دستخوش آلودگي مزمن مي باشد.