بررسي توانايي مدل Dyna-CLUE در تحليل و پيش‌بيني الگوهاي آتي كاربري اراضي در حوضۀ آبخيز سيمينه‌رود

تغيير كاربري اراضي، نتيجۀ تعامل پيچيده بين بسياري از فرايندها هستند. به‌منظور درك اين پويايي‌ها، مدل‌هاي بسياري در دهه‌هاي اخير توليد شده‌اند. مطالعۀ حاضر با به‌كارگيري تصاوير ماهواره‏اي Landsat و استفاده از الگوريتم طبقه‏بندي حداكثر احتمال، به بررسي الگوي كاربري اراضي حوضۀ آبخيز سيمينه‌رود در سال‏هاي 1379، 1384، 1389 و 1396 پرداخته و سير تبديلات تاريخي آنها را مشخص مي‌كند. در نهايت، سناريوهاي مختلف تغييرات كاربري اراضي در سال 1419، با بهره‌گيري از آخرين نسخۀ موجود مدل Dyna-CLUE ‌بررسي شده است. نتايج حاصل از مدل‌سازي بيانگر كارايي مدل Dyna-CLUE در تحليل و پيش‌بيني الگوهاي كاربري اراضي در سطح حوضه‌اي بوده و ضرايب واسنجي و اعتبارسنجي آن در سال‌هاي 1384 و 1389 به‌ترتيب 0.84 و 0.69 است. تحليل تغييرات كاربري اراضي طي سال‌هاي 1379 تا 1396 نشان داده كه بيشترين تغيير، تبديل اراضي مرتعي به كشت آبي است؛ به طوري كه حدود 343 كيلومترمربع از اراضي مرتعي (معادل 13 درصد) كاهش يافته و اراضي كشاورزي آبي حدود 127 درصد رشد داشته است. همچنين، آرايش مكاني كلاس‌هاي كاربري اراضي در سال 1419 در قالب سه سناريوي خوش‌بينانه، بدبينانه و ادامۀ روند گذشته بررسي و خروجي‏هاي آن نشان داده است كه الگوي آتي غالب كلاس‌هاي كاربري اراضي منطقه نسبت به الگوهاي فضايي تاريخي تغيير زيادي نكرده و پيشروي به‌صورت مجاورتي بوده است. نتايج مطالعۀ حاضر مي‌تواند به‌عنوان ابزاري كارآمد، برنامه‌ريزان محيط ‌زيست را در تجهيز مديريتي زيرساخت‌هاي آتي حوضۀ سيمينه‌رود ياري دهد.