بررسي اثر تراكم و كاه غني شده بر پاسخ‌هاي فيتوشيميايي اسانس گياه Satureja bachtiarica Bunge. در شرايط ديم

اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺘﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ ﻣﺮزه ﺑﺨﺘﯿﺎري (.Satureja bachtiarica Bunge) ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮐﺎه ﮔﻨﺪم ﻏﻨﯽ ﺷﺪه و ﺗﺮاﮐﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮﺗﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐـﺮت ﻫـﺎي ﺧـﺮد ﺷـﺪه در ﻗﺎﻟـﺐ ﻃـﺮح ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﺎلﻫﺎي زراﻋﯽ 1396 و 1397 در ﺷﺮاﯾﻂ دﯾﻢ و در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت ﻣﺮاﺗـﻊ ﻫﻤﻨـﺪ دﻣﺎوﻧـﺪ اﺟـﺮا ﮔﺮدﯾﺪ. ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ دو ﺗﯿﻤﺎر، ﮐﺎه ﮔﻨﺪم 10 ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎر (ﻓﺮآوري ﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻣﻮﻧﯿﻮم) و ﺷﺎﻫﺪ و ﻋﺎﻣﻞ ﻓﺮﻋﯽ ﺷـﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺗﯿﻤﺎر، ﺗﺮاﮐﻢ 26666 و 40000 و 80000 ﺑﻮﺗﻪ در ﻫﮑﺘﺎر ﺑﻮد. ﺻﻔﺎت اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد وزن ﺗﺮ و ﺧﺸﮏ، درﺻﺪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺳﺎﻧﺲ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺳﺎﻧﺲ ﺑﻮد ﮐﻪ از اﻧﺪام ﻫﻮاﯾﯽ ﮔﯿﺎه و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﯽ ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. اﺳﺘﺨﺮاج اﺳـﺎﻧﺲ ﺑﻪ روش ﺗﻘﻄﯿﺮ ﺑﺎ آب و از روشﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ GC وGC/ MS ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ درﺻﺪ و ﻧﻮع ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺳﺎﻧﺲ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾـﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ: ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺳﺎﻧﺲ (3/7 ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم در ﻫﮑﺘﺎر) و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﮐﺎرواﮐﺮول (61/85 درﺻﺪ) در ﺗﯿﻤﺎر ﮐﺎه ﻏﻨﯽ ﺷﺪه، ﺗﺮاﮐﻢ زﯾﺎد و در ﺳﺎل دوم ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. وﻟﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﺗﯿﻤﻮل (12/51 درﺻﺪ) ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﯿﻤﺎر ﮐﺎه ﻏﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ و در ﺳﺎل دوم ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد، ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﯿﻤﺎر ﮐﺎه ﻏﻨﯽ ﺷﺪه و ﺗﺮاﮐﻢﻫﺎي زﯾﺎد و ﻣﺘﻮﺳﻂ از ﺳـﺎل دوم ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺎه، ﻣﻮﺟﺒﺎت اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻋﻤﺪه اﺳﺎﻧﺲ ﻣﺜﻞ ﮐﺎرواﮐﺮول ،ﺗﯿﻤﻮل، ﮔﺎﻣﺎ-ﺗﺮﭘﯿﻨﻦ و ﻟﯿﻨﺎﻟﻮل را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد.