نقد و بررسي سبدهاي غذايي مطلوب و فعلي جامعۀ ايراني با رويكرد همبست آب و غذا

سبد غذايي جامعه به عنوان يك ارتباط‏دهندۀ بخش كشاورزي با منابع آب، مي‏تواند به عنوان شاخصي براي بررسي پايداري زيست‌محيطي تأمين غذاي جامعه استفاده شود. از اين‌رو، در پژوهش حاضر همبست آب و غذا براي دو سبد غذايي مطلوب وزارت بهداشت و سبد غذايي فعلي جامعه بررسي شد. نتايج نشان داد از منظر تأثير سبدهاي غذايي بر محيط ‏زيست، سبد غذايي مطلوب وزارت بهداشت رد پاي آب آبي برابر با 6/733 مترمكعب/نفر/سال و رد پاي آب خاكستري معادل 2/37 مترمكعب/نفر/سال به همراه دارد. در بين 6 گروه غذايي بررسي‌شده، گروه غذايي گوشت، تخم‌مرغ، حبوبات و مغزها بيشترين سهم در رد پاهاي آب را دارد. جايگزيني سبد غذايي مطلوب با سبد غذايي فعلي سبب كاهش برداشتي معادل با 4/371 ميليون مترمكعب/سال از منابع آب سطحي و زيرزميني كشور و توليد 103 ميليون مترمكعب/سال رد پاي آب خاكستري كمتر مي‏شود. در بررسي مطلوبيت اقتصادي سبد غذايي نيز مشخص شد كه تأمين سبد غذايي مطلوب وزارت بهداشت، سالانه تقريباً 8850000 تومان/نفر هزينه دارد كه حدود 282 هزار تومان كمتر از هزينه تأمين سبد غذايي فعلي جامعه براي هر نفر است. با توجه به آنكه سهم قابل توجهي از هزينه و رد پاهاي آب سبد غذايي مطلوب وزارت بهداشت نيز متعلق به گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها است، جايگزيني محصولات اين گروه با موادغذايي كه رد پاي آب كمتر، هزينۀ كمتر و موادمغذي كافي را دارند، توصيه مي‏شود. در مجموع، سبد غذايي مطلوب وزارت بهداشت در مقايسه با سبد فعلي جامعه، به عنوان سبد غذايي مناسب از منظر اقتصادي و زيست‌محيطي معرفي مي‏شود.