پيش بيني متغير هاي اقليمي در دوره‌ آتي بر پايه مدل HadCM3 با استفاده از مدل ريزمقياس‎نمايي SDSM در حوزه آبخيز آق‌چاي (آذربايجان‌غربي)

صنعتي شدن جوامع و افزايش گازهاي گلخانه اي موجب افزايش دماي كره زمين و تغيير ديگر متغير هاي اقليمي شده است. اين پديده مهمترين معضل كره زمين در قرن حاضر مي باشد از اين رو ارزيابي ميزان روند شكل گيري آن در مقياس جهاني و منطقه اي از اهميت ويژه اي برخوردار است. تاكنون مدل هاي گردش عمومي متعددي براي پيش بيني وضعيت اقليم در آينده طراحي شده است، اما خروجي حاصل از اين مدل ها به دليل محدوديت در تفكيك مكاني در مقياس محلي، قابل استفاده نمي باشد. بنابراين روش هاي مختلفي به منظور استفاده از خروجي اين مدل ها در مقياس منطقه اي و محلي ابداع شده است. در اين پژوهش براي بررسي تغييرات متغيرهاي اقليمي در حوزه آبخيز آق چاي واقع در شمالغرب كشور از مدل ريزمقياس نمايي SDSM استفاده شده است بدين منظور ابتدا ميزان كارايي اين مدل براي ريزمقياس ن مايي متغيرهاي اقليمي در ايستگاه سينوپتيك خوي مورد ارزيابي قرار گرفت، سپس شاخص هاي مذكور تا سال 2100 شبيه سازي شد. مدل SDSM با استفاده از داده هاي مشاهداتي ايستگاه سينوپتيك خوي و داده هاي NCEP كاليبره و واسنجي شد. به منظور ارزيابي مدل از معيار ميانگين خطاي مطلق و مجذور ميانگين مربعات خطا استفاده شد و پس از حصول اطمينان از كارايي مدل، خروجي هاي مدل HadCM3 در دوره هاي زماني 2050-2020 و 2100-2070 حوزه آبخيز آق چاي، تحت سناريوهاي A2 و B2 توسط مدل آماري SDSM ريزمقياس شد. نتايج نشان دهنده افزايش دماي كمينه و بيشينه منطقه مطالعاتي در اكثر ماه هاي سال مي باشد. به طوريكه افزايش 3/48 درجه سانتيگراد دماي بيشينه در دوره 2050-2020 و 5/6 سانتي گراد در دوره 2100-2070 و دماي كمينه به ميزان 3/45 براي دوره 2050-2020 و 5/51 براي دوره 2100-2070 قابل مشاهده بود. همچنين نتايج نشان دهنده افزايش بارش در اكثر ماه هاي سال براي دوره 2050-2020 (در محدوده 1/0 تا 74/95 ) مي باشد. تغييرات بارش براي دوره 2100-2070 نيز به صورت افزايش در اكثر ماه هاي سال با حداكثر مقدار 94/64 و حداقل مقدار 1/34 درصد مي باشد.