ارائه مدل مديريت جامع منابع آب و خاك حوضه رودخانه حبله رود با استفاده از رويكرد پويايي سامانه

در اين تحقيق، مدل پويايي سامانه به منظور افزايش سطح ادراك سامانه آبخيز و تسهيل مديريت جامع و پايدار منابع آب و خاك در حوضه رودخانه حبله رود ارائه داده شد. مدل مفهومي شامل زيرسامانه هاي فيزيكي، اقتصادي و اجتماعي بر مبناي روابط علي - معلولي و بازخوردها ترسيم شد. نمودار ذخيره جريان در نرم افزار Vensim اجرا شد. صحت سنجي مدل با آزمون هاي حدي و آزمون هاي ارزيابي عملكرد مدل انجام گرفت. مدل پويايي سامانه با ضريب نش ساتكليف و ضريب تبيين به ترتيب بيش‌تر از 0/62و 0/63 براي همه متغيرها صحت قابل قبولي داشته‌اند. سناريوهاي مديريت پوشش گياهي، اقليمي، مديريت منابع آب و الگوي كشت با وضعيت موجود مقايسه شدند. نتايج حاصل از تحليل سناريوهاي مورد بررسي در يك دوره 30 ساله نشان داد كه سناريوي مديريت كارآيي آب كشاورزي به عنوان سناريوي برتر به ترتيب 14/3 و 11/1 درصد حجم آب زيرزميني و نفوذ آب را نسبت به وضع موجود بهبود مي بخشد. از نظر متغيرهاي فرسايش و رسوب، سناريوي فعاليت هاي اصلاح مراتع به ترتيب با 7/6 و 5/3 درصد كاهش نسبت به وضع موجود به عنوان سناريوي برتر شناخته شدند. بيش‌ترين كاهش در هدررفت‌ هاي نيتروژن و فسفر به ترتيب با 8 و 6/4درصد نسبت به وضع موجود، با اجراي سناريوي اصلاح مراتع حاصل شد. سناريوي پرداخت 50 درصد درآمد خدمات زيست‌بومي با بهبود وضعيت در حدود 46 درصد در يك دوره 30 ساله نسبت به وضع موجود به عنوان سناريوي برتر شناخته شد. ذينفعان تمايل بيش‌تر خود را براي مشاركت در پروژه هاي مربوط به مديريت مزرعه (امتياز تجمعي شاخص پذيرش مردمي 85/6) نشان دادند. مدل پويايي سامانه براي افزايش ادراك ذينفعان از روابط علي و معلولي و بازخوردهاي سامانه سودمند است.