تدوين مدل مفهومي «محله بيوفيليك» به‌منظور كاربست در طراحي و برنامه‌ريزي شهري

يكي از رويكردهايي كه در سال‌هاي اخير در راستاي پيوند با طبيعت در حوزه طراحي و برنامه‌ريزي شهري مورد توجه بوده است، رويكرد «بايوفيليا» است. اين رويكرد حداكثري، تلفيق همه‌جانبه با ابعاد مختلف محيط طبيعي در شهرها را دنبال مي‌كند اما در پژوهش‌هاي داخلي، به‌خصوص از خاستگاه دانش شهرسازي كمتر به آن پرداخته‌ شده است. پژوهش حاضر به دنبال آن است كه شاخص‌هاي اين رويكرد را در قالب يك مدل مفهومي، به‌منظور كاربست در طراحي و برنامه‌ريزي در مقياس محله‌هاي شهري، بومي و كاربردي نمايد. به اين منظور، ابتدا به بررسي منابع نظري موجود به روش «مطالعات كتابخانه‌اي» پرداخته شد. شاخص‌هاي حاصل از اين مرحله، پس از تحليل محتوا و دسته‌بندي، مدل اوليه پژوهش را شكل داد. پس‌ازآن به‌منظور تكميل و تأييد مدل، به روش «دلفي» در سه مرحله، نظرات 11 تن از اساتيد معماري و شهرسازي و صاحب‌نظر در اين باب، به كمك پرسشنامه و مصاحبه جمع‌آوري گرديد. شاخص‌هاي طراحي محله بايوفيليك و سپس اولويت‌بندي آن‌ها به كمك مصاحبه و پرسشنامه جمع‌آوري شد. داده‌هاي حاصل از مرحله اول به كمك تحليل محتوا و داده‌هاي حاصل از پرسشنامه با روش‌هاي توصيفي آماري مورد تحليل قرارگرفته است. تدوين مدل محله بايوفيليك در شش بعد «منابع طبيعي»، «محيط مصنوع»، «منظر محله»، «فعاليت‌ها»، «اجتماع محلي» و «مردم محله»، انجام پذيرفته است. يافته‌ها نشان مي‌دهد، در بعد «منابع طبيعي»؛ حفاظت از منابع طبيعي، در بعد «محيط مصنوع»؛ تلفيق كالبد با طبيعت، در بعد «فعاليت‌ها»؛ حمل‌ونقل سبز، در بعد «اجتماع محلي»؛ مشاركت مردم در حفاظت از طبيعت و در بعد «مردمي»؛ ارتباط عاطفي مردم با طبيعت، بيشترين توافق را در ميان اعضاي حلقه دلفي داشته‌اند.