ارزيابي كارايي مدل‌هاي USLE ،RUSLE ،USLE-M و AUSLE در برآورد هدررفت خاك در ابعاد كرت در منطقه‌ي نيمه‌خشك

هدف از اين پژوهش، بررسي قابليت مدل ها ي معادله ي جهاني فرسايش خاك(USLE) و نسخه هاي آن(RUSLE، USLE-M و AUSLE) در پيش بيني هدررفت خاك در مقياس كرت در منطقه ي نيمه خشك زنجان بود. براي اين منظور 22 كرت با طول هاي يك تا 1/ 22 متر و عرض ثابت 83/ 1 متر در دامنه اي با شيب 10 درصد احداث شد و تحت مديريت كرت استاندارد به مدت 14 ماه(از فروردين 1392 تا خرداد 1393) قرار گرفتند. بر اساس نتايج، با افزايش طول كرت از يك متر تا شش متر به دليل افزايش حجم و ظرفيت انتقال رواناب سطحي، هدررفت خاك در واحد سطح افزايش يافت(از 01/ 0 تا 07/ 0 تن در هكتار در سال). ميانگين هدررفت خاك برآورد شده براي 22 كرت مورد بررسي با استفاده از مدل هاي USLE، RUSLE،USLE-M، AUSLE، به ترتيب 2/ 80، 4/ 65، 4 و 5/ 113 برابر بزرگ تر از مقادير اندازه گيري شده بود. مدل USLE-M كمترين خطا را در برآورد هدررفت داشت كه اين موضوع به دليل درنظرگرفتن رواناب در كنار خصوصيات باران براي محاسبه عامل فرسايندگي است. اين پژوهش نشان داد كه انجام واسنجي هاي منطقه اي براي دوره آماري بلندمدت جهت استفاده از مدل هاي مذكور براي برآورد هدررفت خاك در ابعاد كرت ضروري است.