تحليلي بر مهاجرت و اسكان خانوارهاي ارامنه در حومه اصفهان دوره صفوي؛ نمونه پژوهي: منطقه لنجان

در اوايل قرن11ه.ق/17م، شاه ‌عباس اول گروه‌هايي ازخانوارهاي اتباع ارمني را از موطن آنها در جلفا و ايروان، به اصفهان و مناطقي از حومه آن كوچ داد. حضور ارامنه در اصفهان و حومه آن به‌مثابه گروه‌هاي مهاجري تلقي شد كه حق انتخاب محل نداشته و به اين مناطق كوچانده شدند. بر اين اساس، بخشي از ده‌نشينان و كشاورزان آنها در بعضي نواحي روستايي منطقه‌ي لنجان اسكان داده شدند. مقاله حاضر به روش توصيفي تحليلي و بهره‌گيري از فضاي جستارهاي ميداني، به دنبال پاسخ به اين پرسش‌ها است كه: اسكان خانوارهاي ارامنه در لنجان با چه اهدافي صورت گرفت و كداميك از نواحي روستايي لنجان ارمني‌نشين بودند؟ ارامنه طي حضور خود در منطقه‌ي لنجان چه اثرات مهمي بر وضعيّت اقتصادي اين منطقه داشتند؟ يافته‌ها نشان مي‌دهد كه: ارامنه مهاجر، با اهداف سياسي، اقتصادي و دفاعي در سطح وسيعي از نواحي حاصلخيز لنجان سكونت داده شدند. حمايت شاهان صفوي از ارامنه و تلفيق نيروي كار بومي و ماهر، سبب رونق كشت و زرع و فعاليّت‌هاي وابسته به آن در منطقه شد؛ به دست آنها آبادي‌هاي چندي بنيان نهاده شد و كار و توليد در منطقه رونق گرفت. در اواخر دوره‌ي صفوي ارامنه متحمل فشارهاي اقتصادي و مذهبي شدند.