سنجش و تحليل تنوع فرهنگي-اجتماعي در استان‌هاي ايران

تنوع فرهنگي جلوه‌اي است از زيبايي‌هاي خلقت و نشانه‌اي از آيات خداوند. اخيراً طيف وسيعي از مطالعات همچون شهر خلاق و نظريه طبقه خلاق بر نقش تنوع فرهنگي در رشد اقتصادي و افزايش خلاقيت و نوآوري تأكيد كرده‌اند. به علاوه سازمان‌هايي همچون يونسكو با انتشار اعلاميه جهاني «تنوع فرهنگي» و سازمان آيسسكو با مصوب نمودن «بيانيه تنوع فرهنگي اسلامي»، ضمن به رسمت شناختن همه فرهنگ‌ها بر نقش محوري فرهنگ و تنوع فرهنگي تأكيد كرده‌اند. با توجه به نقش محوري تنوع فرهنگياجتماعي، اين تحقيق در پي آن است تا براي نخستين بار تنوع فرهنگياجتماعي را در سطح استان‌هاي ايران موردسنجش و تحليل قرار دهد. براي سنجش تنوع فرهنگياجتماعي از شاخص تنوع شانون و براي تحليل فضايي آن از شاخص‌هاي موران جهاني، موران محلي انسلين و تحليل لكه‌هاي داغ در نرم‌افزار GIS استفاده‌شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه استان‌هاي ايران در شاخص تركيبي تنوع فرهنگياجتماعي در 5 طيف بسيار متنوع، متنوع، نسبتاً متنوع، تنوع پايين و يكدست قرار مي‌گيرند به‌طوري‌كه استان‌هاي قم، البرز و تهران در طيف بسيار متنوع و استان‌هاي كردستان، آذربايجان شرقي، اردبيل و زنجان در طيف يكدست قرار مي‌گيرند و بقيه استان‌ها در ساير طيف‌ها پراكنده مي‌شوند. همچنين نتايج حاصل از تحليل فضايي آماره موران جهاني نشان مي‌دهد پديده تنوع فرهنگياجتماعي به‌صورت خوشه‌اي پراكنده‌شده است. به‌علاوه يافته‌هاي تحليل موران محلي انسلين مؤيد اين مطلب است كه در زمينه شاخص تركيبي تنوع فرهنگياجتماعي 4 استان البرز، تهران، قم و اصفهان باهم يك خوشه بالا (HH) را مي‌دهند كه علاوه بر اينكه خود داراي بالاترين مقدار تنوع فرهنگياجتماعي در بستر ايران هستند بلكه همسايگان آن‌ها نيز از تنوع فرهنگياجتماعي بالايي برخوردارند. در مقابل استان آذربايجان شرقي و اردبيل باهم و استان كردستان به‌تنهايي كمي پايين‌تر از آن‌ها تشكيل يك خوشه پايين (LL) را مي‌دهند و از پايين بودن مقدار تنوع فرهنگياجتماعي خود و استان‌هاي هم‌جوار خود خبر مي‌دهند.