روش تحقيق آميخته در قلمرو رويكرد پراگماتيسم؛ روشي براي پژوهش‌هاي جغرافيايي

در اواخر قرن نوزده يك روش فلسفى موسوم به پراگماتيسم در آمريكا به ظهور رسيد. پراگماتيسم نوعي روش شناخت بوده و به‌عنوان فلسفه‌اي عمل‌گرايانه و واقع‌نگرانه از اهميت زيادي برخوردار است. پيروان پراگماتيسم، در جغرافياى كاربردى تأكيد بيشترى در زمينه جغرافياى انسانى دارند. برخي محققان با بازخواني كارهاي پراگماتيست‌ها، به بازتعريف اصول پارادايمي پرداختند. چون پژوهش آميخته حاصل تركيب روش‌هاي كمي و كيفي مي‌باشد، پارادايم آن نيز مي‌بايد هر دو نوع روش پژوهشي را پوشش دهد كه پراگماتيسم، راه را به روي شيوه‌هاي چندگانه، جهان‌بيني‌هاي متفاوت، پيش‌فرض‌هاي مختلف و همچنين شكل‌هاي مختلف گردآوري و تحليل داده‌ها هموار كرد. بر اين اساس، تحقيق حاضر به بررسي روش تحقيق آميخته در قلمرو رويكرد پراگماتيسم (روشي براي تحقيقات جغرافيايي) پرداخته و ابتدا به متفكران بنيان‌گذار پراگماتيسم و ديدگاه‌هاي آن‌ها پرداخته سپس به اصول محوري آن و نيز مكاتب و رويكردهاي تأثيرگذار پرداخته است. در ادامه به موردتوجه قرار گرفتن و ظهور مجدد پراگماتيسم در جغرافيا پرداخته و پراگماتيسم به‌عنوان فلسفه تحقيق، تشريح شده است. پس از بررسي انتقادات وارده به اين رويكرد، روش‌شناسي تحقيق آميخته (تركيبي) در قلمرو اين مكتب شامل انواع استراتژي‌هاي شيوه‌ آميخته تبيين شده است. پس از نشان دادن گام‌هاي انجام طرح‌هاي تحقيق آميخته، خلاصه‌اي از نمونه پژوهش انجام‌شده با روش آميخته در حوزه پژوهش‌هاي روستايي آورده شده است.