دگرديسي گفتمان وهابيت در حيطۀ مسائل سياسي - مذهبي

A metamorphism in Wahhabi discourse in political & religious spheres

گفتمان وهابيت در طول حيات 250ساله خود، فرازونشيب هاي بسياري داشته است؛ اما آنچه بسيار مشهود است، دگرديسي و تحول وهابيت در حوزه مسايل سياسي مذهبي است. اين جريان مدعي سلفيگري در ابتداي شكل گيري، رويكردي خشن به مذهب داشت؛ به اين صورت كه گفتمان وهابيت، هم در حوزه مسايل اجتماعي و هم در سياست، برگرفته از افكار محمدبن عبدالوهاب بود. درواقع محمدبن سعود، مجري احكام و فتاوي محمدبن عبدالوهاب بود. به تدريج اين روند تغيير پيدا كرد و اكنون اگرچه پيوند آل شيخ و آل سعود وجود دارد، كيفيت تفاهم اين دو، با گذشته تفاوت بسياري پيدا كرده است. در عصر حاضر، اين آل شيخ است كه متاثر از آل سعود است. اين دگرديسي باعث شده است كه رويكرد وهابيت در حوزه مسايل اجتماعي و سياسي تفاوت محسوسي داشته باشد. اين پژوهش با بررسي اين تفاوت ها به وضعيت وهابيت در حال حاضر پرداخته است.

Since its establishment, 250 years ago, the Wahhabi discourse has seen ups and downs. What is very eye-catching is the metamorphism in Wahhabi discourse in political and religious spheres. In the very beginning this school had a violent approach to religion, affected by Muhammad ibn Abd al-Wahhab ideas in both social and political issues. In fact, the king Muhammad bin Saud was a tool in Muhammad ibn Abd al-Wahab's hand, obeying his orders. Gradually, the situation changed and although there is still the famous alliance between the two, it has changed very much. Right now, this is the Muhammad ibn Abd al-Wahab's descendants that obey the rules of Muhammad bin Saud dynasty. We can say that the Wahabi ideology has endured a kind of metamorphism. This research, by a descriptive – analytic method will discuss this issue.