عنوان مقاله :
حاكميت صفات الهي در جريان تاريخ از ديدگاه نهج‌البلاغه
عنوان به زبان ديگر :
The Rule of Divine Attributes in History from the Perspective of Nahj al-Balaghah
پديد آورندگان :
حاجي مقصودي، معصومه دانشگاه قرآن و حديث قم , الويري، محسن دانشگاه باقرالعلوم قم
كليدواژه :
ربوبيت الهي , علم الهي , اراده‌ي الهي , فلسفه‌ي نظري تاريخ , نهج‌البلاغه
چكيده فارسي :
صفات الهي و بازتاب آن در حركت و مراحل حركت تاريخ، از مباحث مهم فلسفه‌ي نظري تاريخ است كه نظر فيلسوفان تاريخ را به خود جلب كرده است. اين مسأله ازآن‌رو كه در پيوند با اختيار انسان و ميزان و چگونگي نقش‌آفريني او در تاريخ است، اهميتي مضاعف يافته است. نوشتار پيش رو كوشيده است سه صفت ربوبيت، علم و اراده را همراه با تقريري از مفهوم قضا و قدر الهي، به‌استناد سخنان اميرمؤمنان علي(ع)، به‌ويژه در نهج‌البلاغه، بررسي كند و ضمن تبيين مفهوم حاكميت آن‌ها بر تاريخ، تلازم‌نداشتن آن با جبر را اثبات كند. يافته‌هاي اين پژوهش نشان‌دهنده‌ي آن است كه در ديدگاه اميرالمؤمنين علي(ع)، اگر اين صفات بر جريان تاريخ حاكميت نداشته باشد، تاريخ روبه‌زوال مي‌رود و باتوجه‌به اينكه براساس آموزه‌هاي وحياني، اراده‌ي انسان، خود يكي از عناصر رويدادهاي تاريخي است، باور به حاكميت اين صفات، به محدودكردن دامنه‌ي اختيارات تكويني انسان نمي‌انجامد.
چكيده لاتين :
Divine Attributes and their reflection in the flowing of
history and its stages is one of the most important issues in the
theoretical philosophy of history that has attracted the attention
of philosophers of history. This issue has become doubly
important because it relates to human free will and the extent
and manner of his role in history. This article has tried to
examine the three attributes: "Lordship", "Knowledge" and
"Will" along with a description of the concept of "Fate and
Destiny" (Ghadza' and Ghadar) based on the words of Amir alMu'menin Ali (AS), especially in Nahj al-Balaghah, and besides
explaining the concept of their sovereignty over the history,
proves its incompatibility with determinism. The findings of this
study indicate that in the view of Amir al-Mo'menin Ali (AS), if
these attributes do not rule over the history, history will decline,
and since according to the teachings of Islamic revelation, the
free will of man, itself is one of the elements of historical events,
believing in the dominance of these attributes does not limit the
scope of human free will and formative authority .
عنوان نشريه :
انديشه ديني
