اثر هيوميك‌اسيد بر خصوصيات رشدي و تغييرات مواد مؤثره گياه دارويي مريم‌گلي ايراني (Saliva Mirzayanii L)

Effect of humic acid application on growth characteristics and active ingredients of Salvia mirzaiyanii L

مريم‌گلي ايراني (Salvia mirzaianii L) گياهي دارويي متعلق به خانواده نعناعيان بوده كه از گذشته‌هاي دور به علت داشتن خواص دارويي فراوان و همچنين متابوليت‌هاي مختلف شامل ترپنوئيتدها، انواع تركيبات فنلي، فلاونوئيدها، اسيدهاي چرب و استرول‌ها مورد توجه بوده و در صنايع دارويي، غذايي، بهداشتي و آرايشي كاربردهاي فراواني دارد. به‌منظور بررسي اثر اسيد هيوميك، اين آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بولك‌هاي كامل تصادفي در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي فارس انجام شد. بيشترين ميزان وزن‌تر (96/1 گرم)، وزن خشك برگ(5/0 گرم) و تعداد گل‌آذين( 35 عدد) و وزن گل‌آذين (8/1 گرم ) در اثر استفاده از 15 ميلي‌ليتردرليتر هيوميك‌اسيد به دست آمد. مقدار و نوع تركيبات تشكيل‌دهنده اسانس با دستگاه GC و MS/GC تعيين و درمجموع 62 تركيب از اسانس مريم‌گلي ايراني جدا شد. مهم‌ترين تركيبات كل موجود در اسانس مريم‌گلي ايراني، 5-نئو سدرانول (11/20 درصد)، ليناليل استات (52/16)، آلفاترپينيل استات ( 28/14 درصد)، لينالول (22/5) و بي‌سيكلوگرماكرون (68/4 درصد) بود. با افزايش غلظت هيوميك‌اسيد درصد 5-نئو سدرانول، آلفاترپينيل استات، بي سيكلوگرماكرن و ليناليل استات به ترتيب برابر 5/37، 5/32،7/22 و 59/20 درصد نسبت به شاهد افزايش معني‌دار يافت. مجموع تركيبات فنلي موجود در عصاره گياه در اثر استفاده از 15 ميلي‌ليتردرليتر هيوميك‌اسيد به‌طور معني‌دار و به ميزان 8/72 درصد نسبت به شاهد بدون كود افزايش يافت. در اين تيمار بيشترين تركيب فنلي موجود در عصاره مريم‌گلي ايراني، رزمارينيك اسيد به ميزان 64/421 ميلي‌گرم‌‌درليتر بود. استفاده از هيوميك‌اسيد باعث افزايش معني‌دار ميزان آنتي‌اكسيدان در عصاره گياه شد.

Salvia mirzaiyanii L. (Iranian sage) is a medicinal plant belonging to the mint family that has long been considered for its medicinal properties as well as various metabolites including terpenoids, phenolic, flavonoids, fatty acids and sterols compounds and it has many applications in the pharmaceutical, food, health and cosmetics industries. In order to investigate the effect of different concentrations of humic acid (0, 5, 10 and 15 ml/l) an experiment in the form of randomize complete block design at the Fars Agricultural and Natural Resources Research in 2009. The use of humic acid fertilizer had a positive effect on the measured characteristics of Iranian sage and also the percentage of essential oil compounds. Dry weight of leaves (0.5 g) and number of inflorescences (35) and inflorescence weight (1.8 g) due to the use of 15 g of humic application was obtained. The amount and type of essential oil constituents were determined by GC and MS/GC devices and a total of 62 compounds were isolated from Iranian sage essential oil under the influence of experimental treatments, of which 18 similar compounds were present in all treatments. The most important compounds in Iranian sage essential oil was reported 5-neo-Cedranol (20.11%), Linalyl acetate (16.52), Terpinyl acetate (14.28%), Linalool (5.22) and Bicyclogermacrene (4.68%). Compounds percentage increased with increasing humic acid density. As a result using a concentration of 15 ml/l humic acid, the 5-neo-Cedranol, α-Terpinyl acetate, Bicyclogermacrene and Linalyl acetate compounds increased by 37.5, 22.5, 32.7 and 20.5 percent compared to control. The total phenolic compounds in the plant extract due to the use of 15 ml/l humic acid increased significantly and by 72.8% compared to the control without humic acid (516.43 mg/l). The highest phenolic composition in Iranian sage extract in this study was Rosmarinic acid at the rate of 421.64 mg/l at the level of 15 m/l humic acid. The use of humic acid caused a significant increase in the amount of antioxidants in the plant extract.