كليدواژه :
اضطراب , اضطراب موقعيت , رمان معاصر , رهش
چكيده فارسي :
ادبيات داستاني و رمان با توجه به اقتضايات زندگي در عصر جديد سعي مي كند همپاي نظريه هاي فلسفي، روان شناسي و جامعه شناسي تصويري روشن از دنياي مدرن عرضه و مسايل حاصل تجربه زيسته انساني را با همه لوازم و لواحق آن تصويرسازي و تبيين كند. در اين ميان برخي از رمان ها به دليل قرابت نويسندگان با نظريه هاي جامعه شناختي و فلسفي و ميدان توليد متن در دوره اي خاص، نماينده و تصويرگر علل و عوامل رنج هاي بشري و اضطراب هاي وجودي و موقعيتي هستند. رضا اميرخاني يكي از اين نويسندگان معاصر است كه تقريبا در تمام آثار داستاني اش (از ارميا تا ره ش) از وضعيت و موقعيت ناهنجار انسان مدرن سخن مي گويد. او در مجموعه داستان ها به ويژه «ره ش» يكي از مهم ترين عواطف بشري يعني اضطراب آن هم نوع خاصي از آن به نام «اضطراب موقعيت» را در چهره شخصيت هايي همچون علا، فرازنده و... به صورت روشن و پررنگ بازنمايي كرده است. با عنايت به اهميت مساله «اضطراب موقعيت» به عنوان يكي از مضامين پررنگ آخرين رمان اميرخاني و مساله شهر و شهرسازي به مثابه بستر و مجراي اين نوع از اضطراب، خوانش و نقد اين رمان از اين منظر اهميت دارد. در اين مقاله، نويسنده با روش تحليلي- انتقادي و با توجه به مباني و چارچوب «اضطراب موقعيت» از ديد «آلن دو باتن» و مجموعه اضطراب هاي بشري از ديد «پل تيليش»، رمان «ره ش» را به عنوان يكي از رمان هاي پرمخاطب ايراني تحليل و نقد مي كند. تحليل حاضر نشان مي دهد اين رمان نمود و نماد كامل اضطراب موقعيت انسان ايراني معاصر است و با توجه به علل و عواملي كه «دوباتن» به عنوان علت العلل اضطراب هاي بشري ياد مي كند؛ قابل تامل و تحليل است.
چكيده لاتين :
Using fiction and novels, as a permit to live in the new age, try to imagine philosophical, psychological and sociological theories based on the modern world, and experience things that humans (…). Yet, some novels, due to the fact that they treat the author’s illness with sociological and philosophical theories in a certain period of time, illustrate the causes and factors of human suffering and anxiety. Reza Amirkhani is one of the contemporary writers who in all his fiction works (from Ermiah to Rehesh) talks about the abnormal condition of modern man. In his collections of stories, especially Rahesh, anxiety is one of the most important human emotions, and it is represented in a clear and vivid way by its characters (such as Ala’em and Farazandeh). Paying special attention to “Status anxiety” as one of the prominent themes in Amirkhani's latest novel regarding the city and the urban landscape as the foundation of anxiety, placing the reader form this critical perspective. In this article, the author uses the critical-analytical method to analyse “Rahesh” - a popular Iranian novel - based on the principles and framework of "Status Anxiety" in view of Alain de Button, and the human anxieties from the point of view of Paul Tillich. The analysis shows that this novel was formed around the idea of anxiety, which is the condition of contemporary Iranian man, and as De Botton states,it is tolerable and analysable.
