ويژگي‌هاي خشك‌‌ميوه و مغز برخي از رقم‌ها و نژادگان‌‌هاي بادام شمال ‌‌غرب ايران

مطالعه تنوع ريخت‌شناسي نژادگان‌‌هاي بومي بادام با هدف انتخاب و معرفي رقم‌هاي جديد اهميت دارد. در اين پژوهش 30 نژادگان بومي جمع‌‌آوري شده و شش رقم تجاري بادام از نظر 22 ويژگي كمي و كيفي خشك‌‌ميوه و مغز ارزيابي شدند. براي ويژگي‌هاي وزن خشك‌‌ميوه، رنگ، استحكام و بازشدن پوسته چوبي، طعم مغز و درصد مغز ميان نژادگان‌‌ها تنوع بالايي مشاهده گرديد. تجزيه خوشه‌‌اي بر‌‌اساس ويژگي‌هاي شاخص، اين نژادگان‌‌ها را به پنج گروه جدا نمود. نژادگان‌‌هاي ALC203، ALC413 و رقم‌هاي نون‌‌پاريل، يلدا و منقا كه در خوشه دوم قرار گرفتند، پوست نازك و درصد بالاي مغز داشتند كه براي مصرف آجيلي اهميت دارند. در تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي بر اساس ميانگين 10 ويژگي شاخص، سه مؤلفه اصلي اول در مجموع 80.75 % از تنوع ويژگي‌ها را توجيه كردند، به‌طوري كه در مؤلفه اصلي اول وزن خشك‌‌ميوه، ضخامت و استحكام پوسته چوبي و در مؤلفه اصلي دوم ابعاد خشك‌‌ميوه و مغز داراي بيشترين سهم در تفكيك نژادگان‌‌ها بودند. استحكام پوسته چوبي با ضخامت پوسته و وزن خشك‌‌ميوه همبستگي مثبت معني‌‌داري داشت. درصد مغز با ضخامت پوسته چوبي و استحكام آن همبستگي منفي، اما با باز شدن پوسته همبستگي مثبت و معني‌‌دار داشت. اين نتيجه‌ها براي گزينش نژادگان‌‌هاي اميدبخش بادام مفيد مي‌‌باشند.