مطالعۀ تطبيقي مسئوليت مدني پزشك در برابر اشخاص غيربيمار در حقوق ايران و امريكا

مشروعيت اقدامات درماني، مشروط به رضايت آگاهانۀ بيمار است و در راستاي تأمين أخذ رضايت آگاهانه از بيمار، حقوق پزشكي «تعهد اطلاع‌رساني» را در زمرۀ تكاليف پزشك به‌رسميت شناخته است. اين تكليف صرفاً منحصر به ارائۀ اطلاعات به شخص بيمار نيست، بلكه علي‌رغم اصل رازداري در حقوق پزشكي، در بسياري از سيستم‌هاي حقوقي اين امر پذيرفته شده است كه پزشك در راستاي حفاظت از اشخاص غيربيمار كه از ناحيۀ بيمار در معرض خطر هستند، بايد هشدارهاي لازم را به خود بيمار يا به اشخاص در معرض خطر ارائه دهد؛ درغير اين صورت، پزشك بابت خساراتي كه به اشخاص غيربيمار وارد مي‌شود، مسئول خواهد بود. با توجه به اينكه مسئوليت پزشك در برابر افراد غيربيمار، نخستين بار در حقوق امريكا مطرح شده و از طرفي قوانين و رويۀ قضايي ما در اين زمينه دچار خلأ حقوقي است، در مقالۀ حاضر بر اساس روش توصيفي تحليلي به بررسي تطبيقي شرايط ايجاد اين‌گونه مسئوليت در حقوق امريكا و ايران پرداخته مي‌شود تا ابعاد مختلف آن روشن گردد و پيشنهادهايي متناسب با نظام حقوقي ايران ارائه شود. مقالۀ حاضر نشان مي‌دهد كه حقوق امريكا و ايران در زمينۀ مسئوليت پزشك در برابر اشخاص غيربيمار داراي مباني مشترك است و مي‌توان براي تنظيم قواعد و شرايط مسئوليت يادشده از نظام حقوقي امريكا كه پيشرو در اين زمينه است، بهره برد.