بررسي تنوع ژنتيكي ژن rbcL در برخي ارقام نخل خرماي استان سيستان و بلوچستان

با توجه به اهميت توليد خرما در كشور، معرفي ارقام جديد، بهبود ارقام موجود و بررسي تنوع ژنتيكي موجود بين ارقام مختلف براي بهبود كمي و كيفي توليد خرما ضروري است. در اين تحقيق تنوع ژنتيكي بين 15 رقم مختلف محلي خرما از شهرستان سراوان و بخش‌هاي جالق، ناهوك و سينوكان استان سيستان و بلوچستان بررسي شد. به اين منظور DNA از بافت برگ نمونه‌ها با استفاده از روش دلاپورتا استخراج و كيفيت و كميت DNA استخراجي با استفاده از ژل آگارز يك درصد و دستگاه اسپكتروفتومتر تعيين شد. واكنش PCR با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي ژن rbcL بر اساس شرايط مورد نياز انجام شد و محصول‌هاي PCR جهت توالي‌يابي ارسال گرديد. پس از تعيين توالي، تجزيه و تحليل‌ها و ترسيم دندروگرام روابط فيلوژنتيك و ماتريس تشابه توالي‌ها با نرم‌افزارهاي Bioedit و MEGA7 انجام شد تا روابط خويشاوندي و فاصله ژنتيكي بين ارقام تعيين شود. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه براي اين نشانگر در مجموع 553 جايگاه مختلف وجود دارد كه 505 جايگاه داراي حذف و اضافه و 48 جايگاه بدون حذف و اضافه بود. فاصله ژنتيكي از 0 تا 0.037 و بيشترين تنوع درون منطقه‌اي مربوط به رقم Jm13_sabzoo بود. براساس دندروگرام حاصل از تجزيه خوشه‌اي، ارقام مورد بررسي به دو شاخه تقسيم شدند كه در شاخه اول رقم سبزو از جالق قرار گرفت و ساير ارقام در زيرشاخه‌هاي مختلف شاخه دوم قرار گرفتند. اگرچه استفاده از نشانگر rbcL براي بررسي تنوع و روابط درون‌گونه‌اي مفيد است اما در خصوص ارقام خرماي مورد آزمون در اين تحقيق، فاصله ژنتيكي كمي برآورد شد. بنابراين پيشنهاد مي‌شود در مطالعات آينده جهت بررسي تنوع ژنتيكي خرما از ساير باركدهاي DNA و همچنين ساير نشانگرهاي مولكولي مناسب استفاده شود.