بررسي خصوصيات كيفي و بيان ژن‌هاي دخيل در كيفيت نانوايي برخي از لاين‌هاي دابلدهاپلوئيد گندم نان

كيفيت نان به كميت و كيفيت پروتئين آرد گندم بستگي دارد و اين مستلزم استفاده از ارقام مناسب گندم مي‌باشد. هدف از اين مطالعه بررسي كيفيت نانوايي لاين‌هاي دابلدهاپلوئيد گندم و ارتباط بين خصوصيات كيفي با پروتئين‌هاي ذخيره‌اي گلوتنين بوده است. صفات مرتبط با كيفيت نانوايي 30 لاين دابلدهاپلوئيد گندم به‌همراه والدين و همچنين دو رقم Ehsan و Morvarid به‌عنوان شاهد مورد ارزيابي قرار گرفتند. آزمون SDS-PAGE جهت مشخص نمودن ميزان پروتئين كل و ارتباط بين پروتئين‌هاي ذخيره‌اي بذر با خصوصيات كيفي انجام شد و سپس آزمون بيان ژن‌هاي دخيل در كيفيت نانوايي صورت گرفت. نتايج نشان داد كه بين ژنوتيپ‌هاي گندم اختلاف معني‌داري در تمامي صفات مورد ارزيابي وجود دارد. بيشترين ميزان حجم رسوب زلني مربوط به لاين‌هاي DH-143 و DH-159 (به‌ترتيب با 34 و 31 ميلي‌ليتر)، بيشترين گلوتن مرطوب مربوط به DH-159 (77/80 گرم) و DH143 (74/85 گرم)، بيشترين گلوتن خشك مربوط به DH-159 (26/21 گرم) و DH-143 (25/11 گرم) و بيشترين ميزان جذب آب مربوط به DH-159 (51/59 درصد) و DH-143 (49/74 درصد) بود. همچنين بيشترين محتواي پروتئين مربوط به DH-143 (18/03 درصد) و DH-159 (17/72 درصد) بود. بررسي خصوصيات كيفي نانوايي نشان داد كه لاين‌هاي DH-143 و DH-159 مطلوب‌تر مي‌باشند. نتايج آزمون SDS-PAGE مشخص نمود كه بالاترين ميزان پروتئين دانه مربوط به لاين‌هاي DH-143 و DH-159 (به‌ترتيب 28.23 و 26.63 ميكروگرم در ميلي‌ليتر) مي‌باشد. بر اساس نتايـج حاصـل از آزمـون بيـان ژن (Real-Time PCR) مشخص شد كه لاين‌هاي DH-159 و DH-143 ميزان بيان بالاتري را براي ژن‌هاي HMW-X، HMW-Y و PDIL در مقايسه با رقم شاهد از خود نشان دادند. با توجه به نتايج حاصله از اين مطالعه، لاين‌هاي DH-143 و DH-159 را مي‌توان در برنامه اصلاحي براي بهبود كيفيت نانوايي گندم مورد استفاده قرار داد.