ارزيابي پايداري عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي گندم دوروم با استفاده از روش‌هاي پارامتري و ناپارامتري

گندم دوروم (Triticum turgidum L) مانند بيشتر گياهان زراعي ديگر، تحت تأثير تنش‌هاي مختلفي قرار مي‌گيرد؛ بنابراين، ارقامي كه علاوه‌بر توانايي توليد عملكرد بالاتر، بتوانند پتانسيل عملكرد خود را در سال‌ها و مكان‌هاي مختلف حفظ كنند، ارقام برتر به‌شمار مي‌آيند. به‌منظور دست‌يابي به ژنوتيپ‌هاي پرمحصول و پايدار گندم دوروم، 16 لاين همراه با دو رقم شاهد دهدشت و سيمره در چهار منطقه گچساران، گنبد، خرم‌آباد و مغان به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار طي سه سال زراعي (1392-95) مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه مركب داده‌ها اثر معني‌دار ژنوتيپ، محيط و برهمكنش ژنوتيپ × محيط را نشان داد. ژنوتيپ 6 و ژنوتيپ 18 به‌ترتيب بيشترين و كمترين ميزان عملكرد دانه را داشتند. بر پايه روش‌هاي پارامتري، ژنوتيپ‌هاي 3، 5، 15، 13 و 16 و بر پايه روش‌هاي ناپارامتري، ژنوتيپ‌هاي 1، 3، 4، 5، 15 و 3، پايدارترين ژنوتيپ‌ها بودند. بر پايه مجموع رتبه‌ي كنگ، ژنوتيپ‌هاي 15، 5، 6 و 1 پايدارتر از ژنوتيپ‌هاي ديگر بودند. از شاخص انتخاب ژنوتيپ ايده‌آل (SIIG) براي ادغام تمام شاخص‌ها در يك شاخص استفاده شد كه بر پايه آن، ژنوتيپ‌هاي 5 و 15 با داشتن بيشترين ميزان شاخص SIIG و عملكرد دانه، ژنوتيپ‌هاي برتر بودند. بر پايه تمام شاخص‌ها، ژنوتيپ‌هاي 5 و 15 پايدارترين ژنوتيپ‌ها از نظر عملكرد دانه بود و مي‌توانند در پروسه‌هاي معرفي رقم به‌كار گرفته شود.