تعيين تنوع هاپلوتايپي و ارتباط بين صفات مطلوب زراعي و آلل‌هاي ريزماهواره واقع بر كروموزوم‌هاي 4B و 7D گندم نان

اين پژوهش با هدف تعيين گروه‌هاي هاپلوتايپي و شناسايي آلل‌هاي اختصاصي براي صفات مطلوب زراعي گندم نان انجام شد. به‌همين منظور 42 ژنوتيپ گندم بومي ايران و 9 رقم تجاري به همراه رقم بهاره چيني (ژنوتيپ مرجع) در قالب طرح آگمنت كشت و از نظر 13 صفت فنوتيپي كمي ارزيابي شدند. نتايج آمار توصيفي نشان داد كه صفات طول ريشك و روز تا گلدهي به‌ترتيب بالاترين و پايين‌ترين ضريب تغييرات فنوتيپي را داشتند. به‌منظور بررسي تنوع هاپلوتايپي QTL مرتبط با صفات فنوتيپي واقع بر كروموزوم‌هاي 4B و 7D گندم نان از هشت نشانگر ريزماهواره استفاده شد. نتايج نشان داد كه ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي با توجه به مطابقت آللي با ژنوتيپ مرجع در كروموزوم‌هاي 4B و 7D به‌ترتيب در 13 و شش گروه هاپلوتايپي قرار گرفتند. به‌منظور بررسي وجود ارتباط بين صفات و نشانگرها، تجزيه واريانس در قالب طرح كاملاً تصادفي با تكرار نامساوي براي تك‌تك نشانگرها انجام شد. در مجموع از 13 صفت مورد بررسي، براي هشت صفت ارتباط معني‌دار آماري مشاهده شد و براي سه صفت به‌طور هم‌زمان يك آلل اختصاصي معرفي گرديد. چنانچه اصلاحگر علاقه‌مند به گزينش ژنوتيپ‌هايي باشد كه به‌طور هم‌زمان سه حالت مطلوب يعني گلدهي زودتر، نيمه‌پاكوتاهي و تعداد بيشتر دانه در سنبله را داشته باشند، مي‌تواند از آلل اختصاصي شناسايي شده (153جفت باز) نشانگر Xgwm149-4B استفاده كند.