نقد و بررسي تاريخ سيزده ساله مازندران (750-762ق) در گزارش‌هاي منابع تاريخي سده هشتم هجري

تاريخ‌نگاري سده هشتم مازندران بازتابي است از تلاش حكومت مرعشي جهت ديگرگونه نمودن رخدادها و ارائه روايت دلخواه از تاريخ؛ روايتي كه در سده‌هاي بعدي، از سوي تاريخ‌نگاران بازنشرشده تا به «روايتي مسلط» تبديل مي‌گردد. عدم توجه تاريخ‌نگاران پس از ميرظهير به جزئيات وقايعي كه تاريخ‌نويسان دستگاه تيموري و اولياء الله آملي در تاريخ رويان ارائه مي‌كنند موجب شد تا روايتي يكسويه در زمينه تاريخ وقايع سيزده ساله مازندران شكل بگيرد. برداشتي كه در آن تمام گناه به پاي دودمان چلاوي نوشته شده و مرعشيان از هر نظر تطهير مي‌گردند. برپايه داده‌هاي برگرفته از همه منابع تاريخي مي‌توان گفت كه بنيان‌گذار حكومت مرعشيان كمتر از افراسياب چلاوي در حوادث سيزده ساله مازندران نقش ايفا ننمود. بي‌گمان وي كه در مجموعه اين حوادث دست داشت با نقشه‌اي حساب شده، ديگر رقبا را از سر راه برداشت. اما حكومت مرعشي هم‌زمان با اقدامات سياسي از فعاليت تبليغي نيز غافل نماند بلكه با برساختن داستاني جعلي گناه تمام حوادث سيزده ساله را بر دوش دشمنان شكست خورده نهاد. هدف غايي اين تبليغات بدنام ساختن مخالفان و آفرينش چهره‌اي فرهمند از بنيان‌گذار حكومت مرعشي بود. داستاني كه در تاريخ طبرستان ميرظهيرالدين مرعشي به صورت‌‌بندي نهايي‌اش رسيد و توسط مورخان سده‌هاي بعد بي‌چون و چرا پذيرفته شد.