نظميه تبريز، نظامي مدرن براي برقراري امنيت و قانون

مبتني نبودن عملكرد سازمان‌ها و تشكيلات امنيتي دوره قاجار بر موازين قانوني، موجب شكل‌گيري فضاي بي‌اعتمادي توأم با ترس و نگراني در بين شهروندان نسبت به اين تشكيلات شده بود. بنايراين انجمن ايالتي تبريز به عنوان نهادي برآمده از آرمان مشروطه‌خواهي ايرانيان در كنار تأسيس نهادهايي چون عدليه و مجلس استيناف، تشكيل نهادي براي برقراي نظم و امنيت را از ضروريات جامعه شهري مدرن دانسته و اقدام به تأسيس نظميه تبريز نمود. پژوهش حاضر با محور قرار دادن شهر تبريز، با روشي توصيفي ـ تبييني و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و روزنامه‌ها در صدد بررسي علل شكل‌گيري «نظميه تبريز» و مقايسه عملكرد آن با سازمان‌ها و تشكيلات امنيتي قبل از مشروطه برآمده است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد نظميه تبريز در طي دوره كوتاهي پس از شكل‌گيري خود با وجود مواجهه با مشكلات عديده ناشي از قرار گرفتن تبريز در دوره مقاومت يازده ماهه توانست با انجام وظايف خود بر اساس موازين قانوني و پرهيز از تكرار برخي رسوم غلط دوره قبل از مشروطه، به جلب اعتماد شهروندان پرداخته و مهم‌تر اينكه به ايجاد فضاي همكاري و تعامل دو جانبه بين مردم و نيروهاي امنيتي و پليسي نيز كمك نمايد