تحليل سنگ مادرهاي ريزتيغه با سطحِ برداشتِ باريك در صنايع سنگي دشت ايذه با نگاهي به الگوهاي انتشار جمعيتي و برهمكنش هاي فرهنگي اواخر پليئستوسن

بر اساس شكل‌گيري فناوري ريزتيغه و محصولات و روش‌هاي مربوط به آن، تا امروز مدل‌هاي متنوعي در زمينه جابه‌جايي جمعيت‌ها يا برهم‌كنش‌هاي فرهنگي اواخر پليئستوسن مطرح شده است. يكي از اين مدل‌ها مربوط به آسياي مركزي و شمالي بر اساس فناوري سنگ‌مادرهاي با سطحِ ‌برداشتِ‌ باريك بوده است كه در منطقه سيبري/ مغولستان شكل گرفته و از سمت غرب الگوي انتشار آن تا منطقه غرب آسياي مركزي پيگيري شده است. با توجه به شناسايي اين آثار در محوطه‌هاي ميان‌سنگي و نوسنگي جنوب شرق درياي مازندران و مطرح شدن احتمال ارتباط آن‌ها با الگوهاي جابه‌جايي‌هاي پيش از تاريخ از آسياي مركزي، در اين پژوهش به شناسايي و معرفي چنين سنگ‌مادرهايي از محوطه‌هاي پارينه‌سنگي جديد تا نوسنگي دشت ايذه در جنوب غرب ايران پرداخته شد. در بررسي‌هاي پيمايشي دشت ايذه تعداد زيادي غار و پناهگاه صخره‌اي مربوط به دوران پارينه‌سنگي جديد تا اوايل نوسنگي شناسايي شده است كه در صنايع سنگي آن‌ها انواع مختلفي از سنگ‌مادرهاي ريزتيغه مشاهده مي‌شود و سنگ‌مادرهاي با سطحِ ‌برداشتِ ‌باريك يكي از انواع آن‌هاست. به نظر مي‌رسد شكل اين سنگ‌مادرها در صنايع سنگي به‌دست‌آمده از ايذه تا حد زيادي به پيروي از فرم طبيعي سنگ‌هاي خام لوحه‌ايِ تخت ايجاد شده باشد. بر اساس مطالعه شكل و نحوه آماده‌سازي سنگ‌مادرهاي دشت ايذه و بررسي مباحث مرتبط با تعريف و واژگان مورد استفاده در مطالعه سنگ‌مادرهاي با سطحِ‌ برداشتِ‌ باريك و فناوري شكل‌دهي به آن‌ها در آسياي مركزي و شمالي، احتمال اينكه منطقه ايذه در جنوب غرب ايران در تداوم برهم‌كنش‌هاي فرهنگي يا جابه‌جايي گروه‌هاي انساني به چنين فناوري‌اي دست يافته باشد كمتر مطرح است. انطباق فرم سنگ‌مادرها بر فرم ماده خام در دسترس و حضور هم‌زمان اين سنگ‌مادرها در كنار دو نوع ديگر سنگ‌مادرهاي ريزتيغه، يعني سنگ‌مادرهاي منشوري و زورقي، باعث ‌مي‌شود حضور چنين سنگ‌مادرهايي را بيشتر محصول نوآوري‌هاي محلي و تنوع در انتخاب‌هاي ‌فناورانه شكارگران‌ـ گردآورندگان اواخر پليئستوسن در مواجهه با محدوديت‌ها و امكانات محيطي در منطقه بدانيم.