منشأ و تكامل هيدروژئوشيميايي چشمه‌هاي تراورتن‌ساز آذرشهر، شمال غرب ايران

تراورتن ها منطقۀ وسيعي در جنوب غرب آذرشهر(استان آذربايجان شرقي) را پوشش مي دهند. در قسمتهايي نيز در حال حاضر چشمه هايي فعال در حال ته نشست تراورتن هستند. در اين مطالعه 96 نمونه آب از 1 چشمۀ تراورتن ساز و 5 چشمۀ غيرتراورتن ساز در منطقۀ آذرشهر جهت تعيين غلظت يونهاي اصلي، با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي يوني، آناليز شد. تعداد 6 نمونه آب از چشمه هاي منطقه نيز به منظور تعيين غلظت فلزات سنگين و ايزوتوپهاي پايدار اكسيژن18 و دوتريم انتخاب شدند. داده هاي هيدروژئوشيميايي و ايزوتوپي به دست آمده در اين تحقيق جهت تعيين خصوصيات هيدروشيميايي، منشأ مواد محلول، منشأ آب چشمه ها، تيپ آب چشمه ها، اختلاط آب چشمه ها، و غلظت فلزات سنگين در آب چشمه هاي تراورتن ساز و غيرتراورتن ساز مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات هيدروشيميايي نمونه هاي مورد مطالعه نشان داد، از لحاظ اسيديته، آب چشمه ها در حد خنثي، مقدار EC آنها بالاتر از حد استاندارد شرب، و تيپ آب چشمه هاي تراورتن ساز منطقه بيكربناته است. همچنين، نتايج اين مطالعه نشان داد منشأ يونهاي اصلي موجود در آب چشمه ها نيز انحلال كربناتها و تا حدودي تبخيري هاست. مطالعات ايزوتوپي چشمه ها نشان دهندۀ منشأ اوليۀ جوي است و همچنين نشان ميدهد عمق چرخش آب در چشمه هاي تراورتن ساز قزل داغ و تاپتاپان بسيار زياد است و ارتفاع منطقۀ تغذيه بالاتري نسبت به ديگر چشمه ها دارند.