بررسي پتانسيل نفوذ شورابه به منابع آب زيرزميني با استفاده از مدل‌سازي عددي (مطالعه موردي: آبخوان ساحلي اروميه)

در اين مطالعه سعي شده است برهمكنش منابع آب زيرزميني محدوده اروميه با درياچه اروميه از طريق مدل‌سازي عددي مورد بررسي قرار گيرد. مدل مفهومي آبخوان اروميه با استفاده از اطلاعات موجود و نتايج حاصل از مطالعات ژئوفيزيكي تهيه شده است. مدل‌سازي جريان و انتقال مواد محلول در بخش ساحلي آبخوان اروميه با استفاده از بسته نرم‌افزاري GMS انجام شده است. در اين مورد، ابتدا جريان آب زيرزميني با استفاده از ماژول MODFLOW مدل‌سازي شده است و پس از آن، انتقال مواد محلول (در اين مطالعه، غلظت كلرايد) با بهره‌گيري از كد MT3DMS به انجام رسيده است. پس از تهيه مدل جريان و انتقال مواد محلول، خروجي‌ها به عنوان داده ورودي در كد SEAWAT مورد استفاده قرار گرفته است. كاليبراسيون پارامترهاي هيدروليكي آبخوان با استفاده از كد PEST و روش دستي انجام شد. در مرحله ناپايدار و اجراي مدل با پارامترهاي كاليبره شده، مقدار ME، MAE و RMSE مدل به ترتيب به 0/11، 1/14 و 1/41 رسيده است. بررسي نتايج مدل‌سازي جريان، انتقال مواد محلول و اختلاط آب شور و شيرين در آبخوان دشت اروميه نشان مي‌دهد كه در وضعيت كنوني منطقه، ارتباط بين آبخوان اروميه و درياچه اروميه در كم‌ترين مقدار ممكن وجود دارد و احتمال نفوذ آب شور به اين آبخوان بسيار پايين است. علاوه بر اين، تحليل رفتار منابع آبي در بخش ساحلي اين آبخوان در دو سناريو شامل كاهش ۵۰ درصدي آورد ۴ رودخانه اصلي و افزايش ۵۰ درصدي برداشت آب زيرزميني نشان مي‌دهد كه تغيير قابل توجهي در نتايج اين مدل ايجاد نشد.با توجه به اينكه انتقال مواد محلول تابعي از ديناميك جريان در منطقه است، جريان يك‌طرفه آب زيرزميني به سمت درياچه اروميه، وجود رسوباتي با مقدار تراوايي پايين (به دليل اندازه ريز ذرات و تشكيل لايه‌هاي نمكي) مانع ورود شورابه درياچه اروميه به محيط آبخوان مي‌شود.