تحليل مضموني و رمزگان تصويري نگاره «مويه پسر بر مرگ پدر» نسخه منطق‌الطير مكتب هرات تيموري

مسئله پژوهش حاضر بر تحليل رمزگان تصويري يكي از مهم‌ترين نگاره‌هاي وابسته به مضامين ادب عرفاني در عصر تيموري اختصاص دارد. اين مسئله از آنجا ناشي مي‌شود كه از نيمه قرن نهم هجري، همزمان با رشد و گسترش عرفان و تصوف و همچنين شكوفايي مكاتب كتاب‌آرايي ايران در عصر تيموريان، به مصورسازي متون عرفاني توجه ويژه‌اي شد. ازجمله اين آثار، نسخه منطق‌الطير عطار موجود در موزه متروپوليتن است كه از نسخ مصور نفيس با مضمون عرفاني به شمار مي‌رود و تعدادي از نگاره‌هاي آن، ازجمله نگاره «مويه پسر بر مرگ پدر» منسوب به كمال‌الدين بهزاد و حاوي لايه‌هاي معنايي عميقي است. اين پژوهش قصد دارد ريشه‌هاي مضموني و رمزگان تصويري نگارۀ مذكور را به‌عنوان منتخب نگارگري مضامين عرفاني در مكتب هرات تيموري، شناسايي و موردمطالعه قرار دهد. پرسش اين است كه در اين نگاره، آزادي عمل هنرمند در پرداخت به مضمون و كاربست رمزگان تصويري تا چه ميزان بوده است؟ نتايج تحقيق مبين اين است كه فضاي حاكم و باورهاي صوفيانه عصر تيموري تا حد بسياري بر شكل‌گيري نگاره و انتخاب نمادها تأثيرگذار و رمزگان تصويري غني همچون رنگ، نقشمايه‌ها، فقدان سرپوش، آرامگاه، مار و پرندگان، درخت چنار و نهر در نگاره به‌كاررفته ‌است كه گاه ريشه در باورهاي مذهبي و گاه نشأت‌ يافته از فرهنگ هستند. اين پژوهش به روش تاريخيتحليلي و شيوه جمع‌آوري اطلاعات، كتابخانه‌اي‌ است.