بايسته هاي ارزيابي حفاظت از محوطه‌هاي پوياي ميراث فرهنگي جهاني

اهداف: محوطه‌هاي پوياي ميراث فرهنگي جهاني، مجموعه‌اي از منابع ميراثي غيرقابل جايگزين در ابعاد ملموس و ناملموس، در ‌نتيجه‌ فرآيندهاي توليد فرهنگي- اجتماعي و تجربيات در بستر زماني و مكاني شكل يافته‌اند و در حال گذراندن تحولات در گذر زمان مي‌باشند. هدف اصلي اين پژوهش ارزيابي وضعيت حفاظت محوطه‌هاي پوياي ميراث فرهنگي جهاني به‌‌عنوان يكي از اساسي‌ترين موضوعات در فرايند نظارت بر ميراث مي‌باشد، كه اين فرايند ارزيابي بايد با مشاركت ذينفعان مختلف مرتبط با بستر فرهنگي مربوطه در طول زمان محقق شود. روش‌ها: پژوهش از نوع كاربردي- توسعه‌اي است و در دو بخش مطالعات نظري و عملي با استفاده از روش توصيفي- تحليلي انجام شده است. در بخش نظري از روش استدلال منطقي و تكنيك تحليل محتوا و استنتاج منطقي و در بخش عملي از روش پيمايشي و تكنيك فرايند تحليل سلسله مراتبي بهره گرفته شده است. يافته‌ها: دستيابي به ارزيابي كارامد وضعيت حفاظت محوطه‌هاي پوياي ميراث فرهنگي جهاني، مبتني بر معيار حفاظت، پايداري و انتقال برجستگي و منزلت فرهنگي سايت ميراثي تحت تاثير زير معيارهاي يكپارچگي و اصالت و همچنين معيار تجربه سايت ميراثي تحت تاثير زير‌ معيارهاي ادراك برجستگي و منزلت فرهنگي و تجربه اصالت محقق مي‌گردد. نتيجه‌گيري: شاخص حس دلبستگي مكاني به‌عنوان مهم‌ترين عامل در مدل ارزيابي وضعيت حفاظت محوطه ميراث فرهنگي جهاني مورد مطالعه محسوب مي‌شود. بهره‌گيري به‌طور ادواري از اين مدل پيشنهادي در فرايند نظارت، مي‌تواند بستر مناسبي را براي سنجش ميزان كارآمدي سيستم مديريت محوطه پوياي ميراث جهاني مورد مطالعه فراهم سازد. همچنين انتقال اين تجربه مي تواند در فرايند مديريت و حفاظت از بافت هاي با ارزش تاريخي- فرهنگي پوياي شهر تهران توسط اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري با همكاري شهرداري و سازمان زيباسازي شهر تهران به كار گرفته شود.