بررسي كيفيت بهداشتي هواي شهر تبريز در سال 1390 با تكيه بر شاخص كيفيت هوا AQI

The Evaluation of Tabriz Megacity Air Quality According to Air Quality Index (AQI) in 2011

امروزه آلودگي هواي كلانشهرها تهديدي براي سلامتي انسان تلقي ميگردد كه موجب بروز اثرات سوء سلامتي؛ همچون بيماري­هاي قلبي-عروقي و تنفسي و سرطان مي ­شود. لذا پايش كيفيت هواي شهري جهت اتخاذ تصميمات كنترلي توسط سازمان­هاي مربوطه و همچنين جهت اطلاع­رساني شهروندان ضروري مي باشد. بنابراين هدف اين مطالعه بررسي كيفيت بهداشتي هواي كلانشهر تبريز از نظر ميزان آلاينده هاي معيار مي­باشد. در اين مطالعه توصيفي-مقطعي غلظت­هاي پنج آلاينده معيار، با مراجعه به سازمان حفاظت محيط زيست استان آذربايجانشرقي بدست آمد. سپس شاخص كيفيت هوا (AQI) از طريق روابط موجود براساس غلظت­هاي لحظه ­اي آلاينده ­ها محاسبه شد و بر مبناي جدول استاندارد كيفيت بهداشتى هوا طبقه بندي گرديد. تجزيه و تحليل داده­ها توسط نرم­افزار SPSS20 و Excel انجام پذيرفت. از 366 روز، 1/4% روزها كيفيت هوا خوب، 65% متوسط، 24/8% ناسالم براي گروه هاي حساس، 2/2% ناسالم، 3/3% بسيار ناسالم و 0/6 % خطرناك بوده است. همچنين 30/87% از روزها AQI بالاتر از حدمجاز بوده است. كربن ­منوكسيد با بيشترين سهم بعنوان آلاينده مسئول شناخته شد. كيفيت هواي كلانشهر تبريز در سال 1390 وضعيت مطلوبي نداشته است زيرا 112 روز از سال سطح آلاينده­هاي مسئول بالاتر از حد مجاز بوده است. باتوجه به رابطه معنادار فصل با تغييرات غلظت آلاينده­ ها، براي نيل به روش­هاي كنترلي موثر، توجه به اين متغير مي تواند مفيد باشد. همچنين با افزايش تعداد ايستگاه ­هاي پايش آلودگي­­ هوا، اطلاعات به دست آمده مي تواند در محاسبه ميانگين آماريِ قابل تعميم براي كل شهر مورد استفاده قرار گيرد.

Nowadays megacities air pollution has considered as a health problem, which caused various health effects such as cardiovascular and pulmonary disease and cancers. Hence air quality monitoring is needed for citizens informing as well as offering of new strategies for pollution control. Therefore, the aim of this study is the evaluation of Tabriz megacity air quality according to criteria pollutant concentration. In this cross-descriptive study, five criteria pollutant concentrations were derived by referring to East Azerbaijan environmental protection organization. Air quality index (AQI) was calculated by specific equation with using moment concentration of criteria pollutants. Then according to air quality standard level table, calculated indexes were categorized in relevant level. Statistical analysis was done with SPSS20 descriptive tests and Excel 2010 software. Of total 366 days, the air quality statue in 4.1% of days were good, 65% moderate, 24.8% unhealthy for sensitive group, 2.2% unhealthy, 3.3% very unhealthy and 0.6% hazardous. Also in 30.87% of days the AQI have been extreme standard level. CO with highest quota was responsible pollutant. Maximum level of three main pollutants of PM10, CO and O3 was in March, October and June, respectively. Tabriz air quality in 2011 was not desirable, as 112 days of year; pollutant levels were higher than allowable limit. Seasonal variation has significant correlation with pollutant levels; theretofore consideration of this factor probably can be useful to definition of control strategies. Increasing of monitoring stations can be utilize for obtaining extensible statistics average for whole city.