تبيين فرايند طراحي خلاقانۀ فضاي شهري

بيان مسئله: طراحي شهري، ب هعنوان حرفه اي آميخته از موضوعات علمي و هنري، هميشه نيازمند افرادي متبحر در زمينۀ طراحي است تا محصولي مطلوب و واجد ارز شهاي هنري و عملكردي ارائه دهند. در اين راستا، صاح بنظران حوزۀ طراحي شهري به تدوين الگوهاي مختلفي از فرايند طراحي پرداخته اند كه روش خلاقانه يكي از آنهاست. علي رغم اهميت اين روش در دستيابي طراح به نوآوري هاي عملكردي و كيفي تهاي هنري، هنوز فرايند ي روشن از طراحي خلاقانۀ فضاي شهري بيان نشده است. هدف پژوهش: عبارت است از بيان فرايند ي از طراحي شهري خلاقانه در مقياس فضاي شهري كه علاوه بر درنظرگرفتن مراحل عمومي خلاقيت با فرايند رايج طراحي فضاي شهري نيز منطبق باشد. براي نيل به اين هدف، سؤال اصلي تحقيق اين است كه مراحل فرايند طراحي خلاقانۀ فضاي شهري چگونه است. اين پژوهش سعي دارد با بررسي نظريات مطرح شده در زمينۀ فرايند خلاقيت و همچنين فرايند طراحي شهري، به انطباق اين دو بپردازد. روش پژوهش: دراين پژوهش، با روش كيفي و رويكردي تحليلي، پس از بررسي جامع نظريات موجود در خصوص طراحي خلاقانه در حوزه هاي مختلف، فرايند و تكنيك هاي ارتقاي آن استخراج شده است. سپس با استفاده از روش گروه كانوني، انطباق آن با فرايند طراحي فضاي شهري مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت، مراحل فرايند طراحي خلاقانۀ فضاي شهري استخراج شد. نتيجه گيري: پيچيدگي و تكثر لايه هاي فضاي شهري، تنوع گروه هاي بهره بردار، فراواني عناصر بصري و تأثير ساير رشته هاي دخيل در ايجاد و ارتقاي كيفيت هاي فضاي شهري از عوامل اصلي در پيچيدگي خلاقيت در طراحي فضاي شهري است. فرايند طراحي خلاقانۀ فضاي شهري متفاوت از ساير روش هاي طراحي خلاقانه بوده وطي پنج مرحلۀ اصلي آشنايي، تمركز، نهفتگي، ظهور و داوري قابل انجام است.

Problem statement: As a professional mix of Science and Art, Urban Design always needs skillful people in order to submit suitable results with artistic and functional values. For this purpose, specialists of urban design managed to develop different patterns about designing process. Creative Designing is one of the mentioned processes. Research objectives: The real objective of this paper is to define a process of creative urban design in an urban scale. It may not only consider general steps of creativity but also respect the common process of urban space designing. For this purpose, the main question of this research is: “What are the various steps of creative designing of urban space?” This paper intends to examine the extant ideas in the field of creative process and also urban design process and compatibility of these two concepts. Research method: Upon a comprehensive evaluation of current ideas about creative designing in different fields, in this study, the relevant process and upgrading techniques have been extracted with a qualitative method and analytical attitude. Then its compliance with the urban space designing process by the use of focus group was examined. Finally, the steps of the creative designing process of urban space were extracted accordingly. Conclusion: Some of the major factors in the complexity of creativity in urban space designing are complexity and various dimensions of urban space, variety of stakeholder groups, a great number of visual elements and effects of other involved fields in the creation and upgrading the qualities of urban space. Creative designing of urban space is different from other creative designing methods and is applicable in five major steps including 1. Introduction; 2. Focus; 3. Incubation; 4. Illumination; 5. Assessment.