عوامل موثر بر تغييرات سهم اشتغال بين دو بخش خدمات و صنعت- معدن

در اين مطالعه به بررسي دلايل تغيير سهم اشتغال بين دو بخش خدمات و صنعت- معدن طي سال‌هاي 1346-1394 با استفاده از روش خود توضيح با وقفه‌هاي گسترده (ARDL) پرداخته شده است. با توجه به مباني نظري از متغيرهاي مهمي كه بر افزايش سهم اشتغال بخش خدمات نسبت به بخش صنعت- معدن اثر گذار مي باشد، مي‌توان به پايين بودن بهره‌وري بخش خدمات، افزايش درآمد سرانه، بالا بودن موجودي سرمايه در بخش خدمات، افزايش جمعيت و رانت منابع طبيعي (درآمد هاي حاصل از نفت و گاز) اشاره كرد. نتايج بدست آمده نشان مي‌دهد، پايين بودن بهره وري بخش خدمات نسبت به بخش صنعت- معدن و رشد جمعيت كل دو عامل اصلي افزايش سهم اشتغال بخش خدمات مي باشد و درآمد هاي حاصل از صادرات نفت و گاز در كنار متغير هاي فرعي ديگر در نظر گرفته شده همچون افزايش نرخ ارز و مخارج دولت از ديگر عوامل افزايش سهم اشتغال بخش خدمات بوده است. بر خلاف مباني نظري متغير هاي درآمد سرانه و بالا بودن موجودي سرمايه در بخش خدمات موجب فاصله گرفتن سهم اشتغال بخش خدمات نسبت به بخش صنعت- معدن در اقتصاد ايران نمي‌باشد.

In this study, the reasons for the change in the share of employment between the two sectors of services and industry-mining during the years 1968-2016 have been investigated by using the method of Auto-Regressive Distributed Lag (ARDL). According to the theoretical foundations, low productivity of the services sector, increase in per capita income, high capital stock in the services sector, increase in population and rent of natural resources (revenues from oil and gas) are among the important variables that affect the raise in the share of employment in the services sector compared to the industry-mining sector. The results show that the low productivity of the services sector compared to the industry-mining sector and the growth of the total population are two main factors increasing the employment share of the services sector. Revenues from oil and gas exports along with other sub-variables such as raising the exchange rate and government spending have been other factors in raising the share of employment in the services sector. Contrary to the theoretical foundations, per capita income variables and high capital stock in the services sector are not the reason for the increase in the share of employment in the services sector compared to the industry-mining sector in the Iran economy.