ارزيابي و مديريت ريسك پروژه ‏هاي تونل‌زني از ديدگاه مخاطرات ژئوتكنيكي با استفاده از روش تحليل درخت خطا: مطالعه موردي

ارزيابي و مديريت ريسك پروژه‏هاي تونل‌زني از ديدگاه مخاطرات ژئوتكنيكي، يكي از گام‏هاي مهم و ضروري در طراحي و اجرا مي‏باشد. قطعه دوم تونل امامزاده هاشم، يكي از طرح‏هاي بزرگ عمراني در كشور محسوب مي‌شود كه به دليل ساختار بد زمين‌شناسي و شرايط نامناسب ژئوتكنيكي در مسير حفر تونل، طراحي اين پروژه را با چالش‏هاي جدي روبه‌رو كرده است. در پژوهش حاضر، تلاش شده است تا پس از بررسي و انجام مطالعات زمين‌شناسي و ژئوتكنيكي در طول مسير حفر تونل، ميزان ريسك كلي طرح با استفاده از تحليل درخت خطا مورد بررسي قرار گيرد. در طول انجام پژوهش، چهار مخاطره شامل آسيب به پرسنل، سيستم نگهداري، ماشين حفاري و انحراف از مسير حفر با توجه مخاطرات ژئوتكنيكي محتمل در مسير حفاري شامل برخورد با نواحي گسله و خردشده، مچاله‌شوندگي، هجوم آب و ناپايداري تونل مورد بررسي قرار گرفت. آسيب به دستگاه حفاري و آسيب به سيستم نگهداري با اعداد ريسك ۵۳۰۴ و ۵۲۳۰ به‌عنوان حوادث پرخطر به‌وجودآورنده ريسك كلي پروژه شناسايي شدند. مخاطرات ناشي از حضور گسل در منطقه و مچاله‌شوندگي داراي بيش‌ترين احتمال وقوع برابر با 20 درصد هستند. نتايج حاصل از بررسي‏ها حاكي از ريسك بالاي پروژه، نشانگر اين واقعيت است كه نياز به انجام اقدامات كنترلي و كاهنده به منظور كاهش ريسك، ضروري مي‌باشد. پس از انجام اقدامات كاهنده و كاهش احتمال وقوع مخاطرات، مقدار ريسك كلي پروژه از محدوده ريسك به محدوده بي‌خطر (برابر با ۲۷۱) تقليل پيدا كرد.