شناسايي و رتبه‌بندي عوامل مؤثر بر سرريز فناوري‌هاي دفاعي به كسب‌وكارهاي تجاري

از آنجايي كه فناوري نقشي كليدي در افزايش امنيت ملي و توان دفاعي كشورها ايفا مي‌كند، بودجه‌هاي هنگفتي به اين بخش اختصاص داده مي‌شود. بنابراين لازم است دولت‌ها جهت پيشرفت فناورانه در كسب‌وكارهاي تجاري و به‌تبع آن رشد و توسعه اقتصادي كشورشان؛ با نگاهي راهبردي به سرريز فناوري‌هاي دفاعي به كسب‌وكارهاي تجاري توجه ويژه‌اي داشته باشند. اين پژوهش با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر سرريز فناوري‌هاي دفاعي به كسب‌وكارهاي تجاري در ايران و رتبه‌بندي اين عوامل صورت گرفته است. در فاز نخست پس از بررسي پژوهش‌هاي انجام‌شده و استخراج شاخص‌هاي اوليه، چارچوبي براي طرح پرسش‌هاي مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته با خبرگان اين حوزه شكل گرفت. در ادامه با مصاحبه با 13 نفر از خبرگان كه از طريق روش نمونه‌گيري هدفمند (گلوله برفي) انتخاب شدند، 51 شاخص‌ بومي در قالب 7 عامل استخراج گرديد. سپس شاخص‌هاي استخراج‌شده، در جلسه خبرگي متشكل از 13 نفر از خبرگان، بررسي و خروجي جلسه كه پرسشنامه مقايسات زوجي اجماع‌شده بود، وارد نرم‌افزار «سوپر دسيژن» گرديد. در گام نهايي، شاخص‌ها با استفاده از فرايند تحليل شبكه‌اي فازي (FANP) رتبه‌بندي گرديد. با توجه به نظر خبرگان و نتايج فرايند تحليل شبكه‌اي، عامل سياست‌ها و مقررات در رتبه اول و سپس عوامل ارتباطي، توانمندي فناورانه، محيط خارجي، انساني، مالي و ويژگي‌هاي فناوري در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. براين اساس پيشنهاد مي‌شود مديران و سياستگذاران، جهت تسهيل و انجام نظام‌مند فرايند، به ايجاد/تقويت نهادهاي سياستگذار و اجرايي در تجاري‌سازي و سرريز فناوري‌هاي دفاعي جهت ايجاد زيرساخت‌هاي لازم و نيز ايجاد واحدهاي ميانجي، توجه ويژه‌اي داشته باشند.