بررسي عملكرد مدل هيبريدي در ارزيابي ريسك نكول شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

اندازه گيري ريسك اعتباري و برآورد احتمال نكول شركت‌ها از مهم‌ترين چالش‌هاي مطرح در حوزۀ اعتباري است. مدل‌هاي ساختاري و مدل‌هاي غيرساختاري دو چارچوب اصلي براي برآورد ريسك نكول و ريسك‌هاي اعتباري هستند؛ اما هركدام از اين مدل‌ها داراي نقاط قوت و ضعف هستند و به نظر مي‌رسد تركيب اين دو چارچوب و ارائه يك مدل هيبريدي بتواند پيش‌بيني دقيق تري از ريسك نكول شركت‌ها ارائه كند. در پژوهش حاضر از يك مدل هيبريدي براي سنجش ريسك نكول شركت‌هاي بورسي و فرابورسي در فاصلۀ زماني 1397-1386 كه طبق قوانين بازار سرمايه ايران به بازار پايه انتقال يافته اند استفاده شده است. ابتدا از مدل مرتون (از مدل‌هاي ساختاري) براي سنجش ريسك نكول اين شركت‌ها استفاده شد و سپس نتايج اين مدل با مدل Z آلتمن (از مدل‌هاي غيرساختاري) مقايسه شده است. سپس با تحليل رگرسيوني نسبت‌هاي مالي مختلف، متغيرهاي معني‌دار شناسايي شده و مدل مرتون و Z آلتمن به‌صورت جداگانه و تركيبي از نظر آماري مقايسه شدند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه مدل هيبريدي نسبت به مدل‌هاي ساختاري و مدل‌هاي غيرساختاري، ‌پيش‌بيني دقيق‌تري از ريسك نكول ارائه مي‌دهد. با وارد كردن نتايج هريك از اين دو مدل به مدل هيبريدي، توان آماري مدل هيبريدي افزايش پيدا مي كند؛ بنابراين بهره‌گيري از مدل تركيبي به بانك‌ها و مؤسسات اعتباري كمك خواهد كرد تا منابع را با ريسك كمتري در اختيار شركت‌هاي سالم تر قرار دهند.