مدل سازي دو بعدي و سه بعدي تراوش ناپايدار از سدهاي خاكي با استفاده از مدل المان محدود (مطالعه موردي: سد كردعليا)

مقدمه و هدف:   با توجه به قرار گرفتن ايران در منطقه خشك ونيمه خشك، توزيع نامناسب بارش هاي جوي، نياز به ذخيره آب و احداث سد ضروري مي گردد. يكي از مسايل مهم در حفظ و پايداري سدهاي خاكي، مساله تراوش است كه با توجه به اينكه ارتفاع آب در مخزن بالادست سد در فصول مختلف سال در حال تغيير مي باشد، ميزان تراوش از سد هم پيوسته تغيير مي كند. مواد و روش­ها: در اين مطالعه، تراوش ناپايدار براي حالت دوبعدي و سه بعدي با استفاده از نرم افزارهاي SEEP/W  و SEEP ЗD بر پايه المان محدود، در مخزن بالادست و پايين دست براي حالت اشباع و نيمه اشباع بررسي شده است. يافته­ها: با در نظر گرفتن اين مدلسازي، با افزايش سطح آب در مخزن بالادست ميزان تراوش سد افزايش مي يابد و بالعكس، كه بيانگر رابطه مستقيم بين آنها مي باشد. دقت تراوش محاسبه شده با نرم افزار  SEEP 3D  در حالت سه بعدي از نرم افزار SEEP/W درحالت  دو بعدي براي حالت اشباع، در بالا دست سد بيشتر است كه ضريب تعيين آن با استفاده از نرم افزار SPSS در مقايسه با تراوش واقعي در آن نقطه، برابر با 0.92  است كه نشان دهنده تطابق بالاي اين نرم افزار با واقعيت مي باشد. براي حالت نيمه اشباع در پايين دست سد زمانيكه سطح آب در بالادست كاهش مي يابد، دقت تراوش محاسبه شده در نرم افزار SEEP/W  بيشتر از نرم اقزار SEEP 3D مي باشد و ضريب تعيين  آن معادل 0.72 است كه بيانگر برتري نرم افزارSEEP/W  براي مدل سازي دوبعدي تراوش ناپايدار، در حالت نيمه اشباع است. بحث و نتيجه­گيري: درحالت كلي، نرم افزار SEEP/W از نرم افزار SEEP 3D براي محاسبه تراوش ناپايدار در خاكهاي نيمه اشباع از دقت بالاتري برخوردار مي باشد.