فراواني ورود چرخندهاي مديترانه اي به ايران و اثر آن ها بر بارش هاي فراگير

نوسان بارش در سطح كشور بحران‌هاي زيست محيطي زيادي  را در سال‌هاي اخير ايجاد نموده است. در اين پژوهش به ‌منظور بررسي روزهاي توأم با بارش فراگير در ايران، دو گروه پايگاه داده شامل داده‌هاي جو بالا و داده‌هاي سطح زمين مورد واكاوي قرار گرفت. داده‌هاي جو بالا شامل؛ ارتفاع ژئوپتانسيل (متر)، فشار سطح دريا (هكتوپاسكال) كه براي دوره‌ي آماري 1363 تا 1392 (1986 تا 2013) در ابعاد مكاني، 10 تا 60 درجه عرض شمالي و 40- تا 80 درجه طول شرقي از مركز ملي پيش‌بيني محيطي آمريكا و پژوهش‌هاي جوي (NCEP/NCAR) اخذ گرديد. اين ابعاد به ‌منظور شناسايي سير چرخندهايي كه از درياي مديترانه به ايران انتقال‌يافته انتخاب شد. داده‌هاي سطح زمين، از داده‌هاي ميان‌يابي شده‌ي بارش روزانه‌ي 2939 ايستگاه و 19724 روز بر روي ياخته‌هايي به ابعاد 14×14 كيلومتر به روش كريجينگ در طي دوره‌ي آماري به دست آمد. به ‌منظور تحليل بارش‌هاي فراگير منطقه، نمايه پايه‌ي صدك 25 ام براي بررسي انتخاب شد. بر اساس اين صدك هرگاه 5 درصد از ايران داراي بارش باشد به ‌عنوان روز بارش فراگير برگزيده خواهد شد. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه بر اساس مسير چرخندهاي انتقال‌يافته به ايران هرگاه اين مسيرها با درياي سرخ و سياه ادغام گردد بر تأثير آن‌ها بر رخداد بارش و فراواني آن‌ها افزوده مي‌شود. در زمان رخداد بارش در نواحي غرب و شمال غرب ايران بارش‌هاي يكنواختي تجربه شد، درحالي‌كه نواحي شرق و شمال شرق ايران تحت تأثير سيكلون‌هاي كم‌توان قرار گرفت و درنتيجه رخداد بارش در اين نواحي  بطور چشم گيري سير نزولي پيدا كرد.