پهنه بندي خطر سيل با استفاده از مدل هيدروليكي HEC-RAS و Arc GIS (مطالعه موردي: حوزه آبخيز چشمه كيله شهرستان تنكابن)

در فرهنگ بين‌المللي، سيلاب به جريان آب با دبي بالا گفته مي‌شود كه طي آن آب بالا آمده و زمينهاي اطراف را كه معمولاً زير آب نيستند غرقاب مي‌كند و به تبع آن مخاطراتي را به همراه خواهد داشت. از دير باز به علت وجود شرايط مناسب، اكثر فعاليت‌هاي اقتصادي و اجتماعي در اين گونه مناطق صورت مي‌گيرد. لذا در اين مناطق تعيين ميزان پيشروي سيلاب و ارتفاع آن نسبت به رقوم سطح زمين با توجه به دبي سيلاب با دوره‌هاي برگشت مختلف كه تحت عنوان پهنه‌بندي سيلاب صورت مي‌گيرد حائز اهميت فراواني است. در اين راستا، رودخانه چشمه‌كيله شهرستان تنكابن داراي پهنه‌هاي وسيع حاشيه رودخانه مي‌باشد و اكثر فعاليت‌هاي اقتصادي و اجتماعي در آن صورت مي‌گيرد كه با توجه به شرايط طغياني و سيل‌هاي اتفاق افتاده، براي پهنه‌بندي خطر سيلاب انتخاب شد. در اين پژوهش ابتدا مقاطع عرضي با استفاده از نقشه توپوگرافي با مقياس 1:1000 در محيط Arc/GIS و الحاقيه HEC-GeoRAS استخراج شدند. سپس خروجي‌هاي حاصل از HEC-GeoRAS به نرم افزار هيدروليكي HEC-RAS وارد شد. در مدل HEC-RAS، با وارد كردن ضرايب زبري مانينگ، دبي سيل با پنج دوره بازگشت 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله مدل اجرا شده، پروفيل سطح آب در مسير جريان برآورد شده و با استفاده از اطلاعات خروجي اين نرم افزار پهنه سيل‌گير براي دوره برگشت‌هاي مختلف در سيستم اطلاعات جغرافيايي ترسيم ‌شد. نتايج بدست آمده در اين تحقيق نشان داد كه هر چه دوره بازگشت طولاني‌تر شود سطح وسيع‌تري از اراضي تحت تاثير سيل قرار مي‌گيرد. همچنين بيشترين سطح سيلابي مربوط به اراضي زراعي به وسعت 6/24 هكتار مي‌باشد و بعد از آن اراضي مسكوني با وسعت 3/94 هكتار، جنگلي 2/92 هكتار و باغي 0/8 هكتار مي‌باشد.