به كارگيري نظريۀ عدم حتميت در بهينه سازي الگوي كشت منطقۀ گهرباران ساري

گزينش محصولات مناسب براي كشت در محيط توأم با عدم حتميت از جمله مباحث مهم مديريتي در بخش كشاورزي است. هنگام رويارويي با عدم حتميت، استفاده از قضاوت ها و برآوردهاي ذهني اشخاص در حوزه مربوط، به جاي داده هاي تاريخي، يگانه راه كار به شمار مي‏ رود. مبتني بر شواهد موجود، كمي سازي قضاوت هاي ذهني در قالب نظريه احتمال و برنامه‏ ريزي ريسكي صحيح نيست و بايد در قالب نظريه ديگري با عنوان «نظريه عدم حتميت» و روش برنامه ريزي غيرحتمي انجام پذيرد. با درك اين شرايط، از آنجا كه بخش كشاورزي همواره با متغيرهاي غيرحتمي از جمله قيمت محصولات و شرايط آب ‏و هوايي مانند بارش باران مواجه است، در مطالعه حاضر، با استفاده از برنامه ريزي غيرحتمي، الگوي بهينه بهره برداري از محصولات زراعي منتخب در بخش گهرباران شهرستان ساري در شرايط عدم حتميت بارش باران و قيمت محصولات تعيين شد. به منظور استخراج توزيع عدم حتميت متغيرهاي يادشده مبتني بر قضاوت‏ هاي ذهني كشاورزان، 42 كشاورز به طور تصادفي از طريق نمونه گيري خوشه‏ اي، در سال 1396 مورد پرسشگري قرار گرفتند. در ادامه، با محاسبه يك رابطه تبعي بين بارندگي و عملكرد محصولات، توزيع عدم حتميت عملكرد نيز استخراج شد و بدين ترتيب، سود انتظاري مبتني بر قضاياي نظريه عدم حتميت محاسبه شد. به‏ منظور محاسبه و حداقل سازي عدم حتميت الگو نيز از شاخص ارزش در معرض خطر دنباله دار استفاده شد. بر پايه نتايج به ‏دست ‏آمده، در شرايطي كه كشاورزان عدم حتميت زيادي را براي قيمت ها و بارندگي پيش‏بيني كنند، براي مقابله با عدم حتميت و دستيابي به يك سود انتظاري مشخص، بهتر است به كشت برنج طارم و گوجه فرنگي روي آورند و از كشت برنج شيرودي و هندوانه صرف نظر كنند.